Nhị tâm làm loạn càn khôn rộng
Một thể khó tu tịch diệt chân
Hành Giả và Sa Tăng vái chào từ biệt Bồ Tát, nhảy vút lên hai đám mây lành rời khỏi Nam Hải. Do phép “cân đẩu vân” của Hành Giả đi nhanh, phép tiên vân của Sa Hòa Thượng đi chậm, Hành Giả muốn vượt đi trước, Sa Tăng ngăn lại, nói:
– Đại ca đừng giở trò giấu đầu hở đuôi, định đi trước để sắp đặt ổn thỏa phỏng? Phải đợi tiểu đệ cùng đi mới được.
Đại Thánh vốn là người có lương tâm, còn Sa Tăng lại có ý nghi ngờ. Thế là hai người đành cùng đi. Một lát sau, họ đã nhìn thấy núi Hoa Quả, cả hai hạ mây bước xuống bên ngoài cửa động xem xét, quả nhiên nhìn thấy một Hành Giả ngồi ngất ngưởng trên đài cao đang uống rượu vui vẻ với lũ khỉ, hình dạng giống hệt Đại Thánh: cũng tóc hung thắt vòng vàng, mắt vàng ngươi lửa, mình mặc một chiếc áo ngắn bằng vải bông, dưới mặc một chiếc quần da hổ, tay cầm gậy sắt nạm vàng, chân cũng xỏ một đôi giày da hươu, mặt cũng đầy lông lá, mồm như ông thiên lôi, má hóp khác Thổ tinh, trán giô và tai mỏng, răng nhọn chìa ra ngoài.
Đại Thánh nổi giận, gạt Sa Hòa Thượng ra, rút gậy sắt xông tới quát mắng:
– Nhà ngươi là hạng yêu quái nào mà dám biến ra hình dạng ta, cướp con cháu ta, chiếm động tiên của ta để tác oai, tác quái như vậy?
Hành Giả kia chẳng thèm trả lời, múa ngay gậy sắt nghênh
đón. Hai Hành Giả đứng gần nhau, không sao phân biệt được thật giả. Trận đánh thật dữ dội:
Hai gậy sắt, hai Hầu vương
Một phen đối địch hai đường cùng hăng.
Cùng là hộ vệ thánh tăng,
Cùng lập công trạng, tiếng tăm luu truyền.
Hành Giả thật theo đạo Thiền,
Hành Giả giả chẳng chính chuyên giúp thầy.
Hai người biến hoa kỳ tài,
Thần thông võ nghệ hai người đều quen.
Một người tiên thánh hỗn nguyên, Một người yêu quái ở miền nhân gian. Người này gậy sắt nạm vàng,
Kẻ kia cũng gậy ngang hàng với nhau.
Hai bên quyết liệt hồi lâu,
Ai thua ai thắng biết đâu phân rành.
Trước còn cửa động giao tranh,
Lát sau ngang dọc tung hoành tầng không.
Hai người bay lên mây, nhảy vút lên tận những đám mây trên chín tầng trời đánh nhau. Sa Tăng đứng bên cạnh không dám ra tay, bởi thấy hai người đánh lộn nhau không sao phân biệt được thật giả, muốn vung bảo trượng xông vào đánh giúp, nhưng sợ đánh lầm phải Hành Giả thật. Đứng một lúc lâu, Sa Tăng bèn tung người nhảy xuống sườn núi, rút bảo trượng hàng yêu ra đánh thốc vào cửa động Thủy Liêm, bọn yêu quái sợ chạy tán loạn. Sa Tăng bèn đạp đổ bàn ghế, đập nát vụn các dụng cụ đựng thức ăn rượu thịt, rồi đi tìm hành lý của mình, nhưng tìm mãi không thấy. Nguyên động Thủy Liêm là một thác nước bay xuống, xa trông tựa bức rèm bằng vải trắng, gần thì là một mạch nước, nên mới gọi là động Thủy Liêm, Sa Tăng không biết đường vào động, nên mới không tìm thấy, bèn lại nhảy lên không trung, đuổi theo tới tận những đám mây ở chín tầng trời, tay múa tít bảo trượng, nhưng cũng không dám xông vào đánh. Đại Thánh nói:
– Sa Tăng, chú không đánh giúp được thì về chỗ sư phụ, nói rằng bọn ta như thế như thế, để lão Tôn đánh nhau với yêu quái đến tận núi Lạc Già ở Nam Hải, nhờ Bồ Tát phân biệt rõ thật giả.
Hành Giả này nói xong, Hành Giả kia nói cũng hệt như vậy. Sa Tăng thấy hai người hình dạng, giọng nói giống hệt nhau, không sao phân biệt rõ trắng đen, đành vâng lời, chuyển mây về thẳng chỗ Đường Tăng. Chuyện không nói nữa.
Lại nói chuyện hai Hành Giả kia vừa đi vừa đánh kéo nhau tới núi Lạc Già đánh nhau, chửi nhau loạn xị, ầm ĩ một hồi làm kinh động các chư thiên hộ pháp. Lập tức chư thiên vào ngay động Triều Âm cấp báo:
– Thưa Bồ tát, quả thật có hai Tôn Ngộ Không đánh nhau tới tận đây.
Bồ Tát rời tòa sen cùng Mộc Soa hành giả, Thiện Tài đồng tử và Long nữ bước ra ngoài cửa quát:
– Nghiệt súc kia chạy đi đâu?
Cả hai người túm lấy nhau bước tới, nói:
– Thưa Bồ Tát, tên này giống hệt đệ tử, con đánh hắn từ động Thủy Liêm được một hồi lâu không phân biệt thắng bại, Sa Ngộ Tĩnh người trần tăm tối không phân biệt nổi, có sức cũng chẳng giúp nổi, con đành bảo hắn quay lại đường sang phương Tây gặp sư phụ. Còn con đánh nhau với hắn, kéo hắn tới núi báu này, nhờ tuệ nhãn của Bồ Tát phân biệt thật giả, biện minh chính tà giúp đệ tử.
Hành Giả này nói xong, Hành Giả kia cũng nói hệt như thế. Các vị người trời và Bồ Tát xem xét hồi lâu cũng không sao nhận ra được. Bồ Tát nói:
– Buông tay nhau ra, đứng sang hai bên để ta xem lại.
Hai Hành Giả liền buông tay nhau ra, đứng sang hai bên. Hành Giả này nói:
– Con là thật! Hành Giả kia nói:
– Hắn là giả!
Bồ Tát gọi Mộc Soa và Thiện Tài tới thì thầm dặn dò:
– Các con mỗi người giữ một đứa, để ta khẽ niệm chú “khẩn cô nhi”, người nào kêu đau là Hành Giả thật, người nào không đau là giả.
Hai người bèn giữ chặt lấy hai Hành Giả. Bồ Tát khẽ niệm chú, cả hai người đều kêu đau, đều ôm đầu lăn lộn trên mặt đất kêu la:
– Đừng niệm nữa! Đừng niệm nữa!
Bồ Tát ngừng niệm, hai người lại túm lấy nhau tranh cãi ầm ĩ. Bồ Tát chẳng biết làm cách nào, bèn ra lệnh cho các người trời, Mộc Soa xông vào giúp sức. Các vị thần lại sợ đánh trúng Hành Giả thật, nên không dám ra tay. Bồ Tát cất tiếng gọi:
– Tôn Ngộ Không!
Cả hai cùng trả lời. Bồ Tát nói:
– Trước kia nhà ngươi khi được phong chức Bật Mã Ôn, đại náo thiên cung, tất thẩy thần tướng đều biết nhà ngươi, bây giờ nhà ngươi lên thượng giới mà nhờ họ phân giải.
Đại Thánh này tạ ơn. Hành Giả kia cũng tạ ơn.
Hai người giằng co, luôn miệng cãi cọ, kéo thẳng đến bên ngoài cửa Nam Thiên. Quảng Mục thiên vương sợ quá dẫn bốn đại thiên tướng Mã, Triệu, Ôn, Quan, cùng các vị thần lớn nhỏ giữ cửa, ai nấy lăm lăm binh khí ngăn lại, nói:
– Các ngài đi đâu! Đây không phải là nơi cãi nhau! Đại Thánh nói:
– Tôi hộ vệ Đường Tăng sang phương Tây lấy kinh, dọc đường có đánh chết một toán cướp, Tam Tạng bèn đuổi tôi đi, tôi bèn đến thẳng núi Phổ Đà mách với Quan Âm bồ tát. Không ngờ yêu quái này biến ra hình dáng tôi từ bao giờ, đánh ngất Đường Tăng, cướp cả hành lý. Khi Sa Tăng đến núi Hoa quả đòi hành lý, đã thấy yêu quái này chiếm giữ sào huyệt của tôi. Sau đó Sa Tăng đến núi Phổ Đà cầu với Bồ tát, lại thấy tôi đứng hầu bên tòa sen, Sa Tăng bèn cho tôi là dùng phép “cân đẩu vân” bay đến núi Phổ đà trước để che giấu Bồ tát. Bồ Tát là người sáng suốt ngay thẳng không nghe lời Sa Tăng, sai tôi cùng đi với hắn tới núi Hoa Quả xem sao. Quả thật yêu quái này giống lão Tôn như hệt. Tôi bèn đánh nhau với nó từ động Thủy Liêm cho tới núi Lạc Già, rồi cùng vào gặp Bồ Tát. Bồ Tát cũng chịu không nhận ra được. Vì vậy tôi mới đánh nhau với hắn lên tận đây, phiền tới nhân lực của các vị người trời giúp tôi phân biệt thật giả.
Đại Thánh nói xong, Hành Giả kia cũng nói lại hệt như vậy. Các thiên thần xem xét hồi lâu, cũng không sao phân biệt nổi. Hai Hành Giả đành quát to:
– Các ngài đã không nhận ra thì dẹp ra để chúng tôi vào gặp
Thượng Đế.
Các vị thần giữ không nổi, đành mở cửa trời, để hai người vào thẳng điện Linh Tiêu. Mã nguyên soái cùng bốn thiên sư Trương, Cát, Hứa, Khâu tâu với Thượng Đế:
– Dưới hạ giới có hai Tôn Ngộ Không giống hệt nhau, đánh nhau lên tận cửa trời, muốn xin vào yết kiến.
Vừa dứt lời đã thấy hai người cãi nhau ầm ĩ bước vào. Thượng Đế sợ quá, bước xuống bảo điện nói:
– Hai người kia có việc gì mà dám tự tiện xông vào làm ầm ĩ cả thiên cung, om xòm nơi trẫm ngự, định tìm cái chết hả?
Đại Thánh nói:
– Vạn tuế! Vạn tuế! Lâu nay thần quy y theo đạo Sa Môn, đâu dám cả gan nói dối bề trên. Chỉ tại con yêu quái này biến ra giống hệt hình dạng thần…
Cứ thế, cứ thế, Hành Giả kể hết một lượt mọi chuyện:
-…Vậy mong Thượng Đế phân biệt thật giả giúp thần.
Hành Giả kia cũng nói giống y như vậy. Thượng Đế lập tức hạ lệnh cho tuyên gọi Thác Tháp Lý Thiên Vương vào, bảo:
– Mang ngay kính chiếu yêu ra soi, xem ai giả ai thật. Giả thì chết ngay, để lại Hành Giả thật!
Thiên Vương lập tức lấy kính chiếu yêu ra, mời Thượng Đế và các vị thần cùng xem. Trong gương thấy bóng cả hai Tôn Hành Giả, từ vòng vàng kim cô, đến quần áo, lông tóc giống nhau như đúc. Thượng Đế cũng chịu không phân biệt nổi, đánh đuổi cả hai ra khỏi điện.
Đại Thánh khà khà cười nhạt. Hành Giả kia cũng khà khà cười nhạt như thế. Cả hai lại túm đầu vặn cổ, đánh nhau kéo ra ngoài cửa trời, rồi hạ xuống con đường sang phương Tây, nói:
– Ta và nhà ngươi tới gặp sư phụ! Ta và nhà ngươi tới gặp sư phụ!
Lại nói chuyện Sa Tăng từ biệt hai người ở núi Hoa Quả, đi liền ba ngày ba đêm về tới xóm cũ, nói hết mọi chuyện với Đường Tăng. Đường Tăng lúc ấy mới hối hận nói:
– Lúc ấy ta ngỡ là Tôn Ngộ Không đánh ta một gậy, cướp mất hành lý. Có ngờ đâu Hành Giả ấy là do yêu quái biến ra!
Sa Tăng lại nói:
– Yêu quái còn biến ra một trưởng lão, một con ngựa bạch, một Bát Giới gánh hành lý, và biến ra một tên giống hệt con nữa. Con giận quá không kìm được phang một trượng chết tươi, hóa ra là một con khỉ đã thành tinh. Đàn khỉ sợ chạy tan cả. Con lại đến nói với Bồ Tát, Bồ Tát sai con và Tôn Hành Giả cùng đến núi Hoa Quả xem sao, quả thấy yêu quái kia quả giống hệt Tôn Hành Giả, con không dám đánh giúp, đành quay về với sư phụ.
Tam Tạng nghe xong, sợ hãi tái mặt. Bát Giới cười oang oang, nói:
– Đúng! Đúng! Thật ứng với lời bà cụ nhà ta đây. Cụ chẳng nói có mấy bọn đi lấy kinh. Họ chẳng phải là một bọn là gì!
Mọi người lớn bé trong nhà đều kéo tới hỏi thăm Sa Tăng:
– Ngài mấy hôm nay đi xin tiền lộ phí ở đâu đấy? Sa Tăng cười, nói:
– Tôi đến núi Hoa Quả ở Đông Thắng Thần Châu tìm sư huynh cả lấy lại hành lý, sau đó lại tới núi Phổ Đà ở Nam Hải yết kiến Quan Âm Bồ Tát, rồi lại tới núi Hoa Quả một lần nữa, sau đó mới quay về đây.
Bà già lại hỏi:
– Cả đi cả về độ bao nhiêu dặm đường? Sa Tăng đáp:
– Khoảng hơn hai mươi vạn dặm. Bà già nói:
– Cha mẹ ơi, mới có vài hôm mà đi nhiều như thế! Họa chăng là cưỡi mây thì mới nhanh được như vậy!
Bát Giới nói:
– Không cưỡi mây thì vượt biển sao được!
Sa Tăng nói:
– Chúng tôi đâu có phải đi bộ. Còn như sư huynh cả tôi ấy à, đi về như thế chỉ mất độ một hai ngày thôi.
Cả nhà nghe vậy đều cho là thần tiên. Bát Giới nói:
– Chúng tôi không phải là thần tiên. Thần tiên chỉ là hạng con cháu của chúng tôi.
Đang trò chuyện, bỗng nghe có tiếng cãi cọ ồn ào trên không trung. Cả nhà sợ quá chạy ra xem, thì ra là hai Hành Giả đánh nhau kéo đến. Bát Giới thấy vậy ngứa tay chịu không nổi, nói:
– Để tôi đi nhận mặt cho.
Chú ngốc bèn tung người nhảy vút lên không, lớn tiếng nói:
– Sư huynh đừng cãi lộn nữa, có lão Trư đến đây! Hai Hành Giả cùng đồng thanh trả lời:
– Chú tới đây đánh yêu quái! Tới đây đánh yêu quái! Cả nhà vừa mừng, vừa sợ nói:
– Hóa ra là mấy vị La Hán đằng vân giá vũ nghỉ ở nhà ta. Nhiều khi muốn phát nguyện cúng dâng các nhà sư, mà cũng chẳng được cúng dâng cho những người tốt như thế này.
Bèn từ nước uống cơm ăn, mọi thứ đều cúng dâng nhiều hơn. Họ lại nói:
– Hai ngài Hành Giả đánh nhau, chỉ sợ gây chuyện trời long đất lở, làm hại cho vùng này mất.
Tam Tạng thấy bà cụ trước mặt thì mừng, sau lưng lại sợ, bèn nói:
– Cụ cứ yên tâm, chớ có lo phiền than thở, bần tăng sẽ thu phục đồ đệ, bỏ ác theo thiện, họ sẽ cảm tạ cụ.
Bà cụ đáp lại rối rít:
– Không dám! Không dám! Sa Tăng nói:
– Xin cụ đừng nói nữa và sư phụ cứ ngồi ở đây để hai anh em con mỗi người giữ lấy một Hành Giả đưa họ tới trước mặt sư phụ. Sau đó sư phụ sẽ niệm chú, ai đau đớn thì người đó là thật, không đau là giả.
Tam Tạng nói:
– Con nói chí phải.
Sa Tăng nhảy lên không trung nói:
– Hai anh hãy dừng tay để tôi đưa đến trước mặt sư phụ cho sư phụ phân biệt thật giả.
Đại Thánh này ngừng tay. Hành Giả kia cũng ngừng tay. Sa
Tăng túm lấy một người, nói:
– Anh hai cũng giữ lấy một người.
Hai Hành Giả bị giữ chặt, cùng Bát Giới, Sa Tăng hạ mây bước thẳng xuống cửa nhà tranh. Tam Tạng trông thấy bèn niệm thần chú “khẩn cô nhi”. Hai người cùng kêu la:
– Chúng con đã đánh nhau khốn khổ mà sư phụ lại còn niệm chú nữa à? Đừng niệm nữa! Đừng niệm nữa!
Tam Tạng lòng vốn từ bi bèn không niệm nữa, nhưng cũng không sao phân biệt được thật giả. Hai người giằng tay ra thoát, lại xông vào đánh nhau. Đại Thánh này nói:
– Các chú hộ vệ sư phụ để ta đánh hắn tới tận Diêm vương, nhờ họ phân biệt thật giả giùm.
Hành Giả kia cũng nói như vậy. Hai người cứ giằng co đánh nhau. Trong giây lát chẳng thấy bóng họ đâu cả.
Bát Giới nói:
– Sa Tăng này, chú đã tới động Thủy Liêm, trông thấy Bát
Giới giả gánh hành lý, sao không cướp lấy hành lý mang về?
Sa Tăng nói:
– Yêu quái thấy em vung bảo trượng đánh chết Sa Tăng giả của hắn, hắn bèn dẫn quân vây chặt em lại định bắt sống, em phải liều chết mới chạy thoát. Khi kể chuyện với Bồ Tát xong, em cùng Hành Giả quay lại cửa động. Hai người mãi đánh nhau trên tầng không, em nhảy xuống đạp đổ ghế đá, đánh bạt lũ tiểu yêu, chỉ thấy một dải thác chảy xuống như suối bay, chẳng thấy cửa động ở chỗ nào, không sao tìm được hành lý, thế là em đành phải quay về gặp sư phụ.
Bát Giới nói:
– Chú không hiểu đấy thôi. Trước kia khi tôi đi mời anh ấy, lúc đầu tôi đứng nói chuyện với anh ấy ngoài cửa động. Sau đó anh ấy bị tôi thuyết phục bèn nhảy xuống, trở vào động thay quần áo. Tôi thấy anh ấy nhảy xuống nước. Thác nước ấy chính là cửa động đấy. Chắc là yêu quái giấu hành lý của ta trong đó.
Tam Tạng nói:
– Con đã biết cửa, nhân dịp hắn không có nhà, con đến ngay động ấy lấy hành lý về để chúng ta còn sang phương Tây. Hắn có về, ta cũng không dùng hắn nữa.
Bát Giới nói:
– Vâng, con xin đi. Sa Tăng nói:
– Anh hai, ngoài cửa động còn có hàng ngàn con khỉ, một mình anh e không đánh nổi, lại hóa công toi.
Bát Giới cười nói:
– Không sợ! Không sợ!
Bèn mở cửa đi ra, nhảy vút lên mây, thẳng tới núi Hoa Quả tìm hành lý. Chuyện không nói nữa.
Lại nói chuyện hai Hành Giả đánh nhau ầm ĩ, kéo nhau tới tận phía sau núi Bối Âm. Ma quỷ khắp núi sợ hãi run rẩy, lẩn trốn tất cả. Có con chạy về trước xộc vào trong cửa âm ty, lên thẳng bảo điện Sâm La cấp báo:
– Thưa đại vương, trên núi Bối Âm có hai Tề Thiên Đại
Thánh đang đánh nhau!
Tần Quảng Vương ở điện thứ nhất sợ quá vội truyền báo cho Sở Giang Vương ở điện thứ hai, Tống Đế vương ở điện thứ ba, Biện Thành vương ở điện thứ tư, Diêm La vương ở điện thứ năm, Bình Đẳng vương ở điện thứ sáu, Thái Sơn vương ở điện thứ bảy, Đô Thị vương ở điện thứ tám, Ngỗ Quan vương ở điện thứ chín và Chuyển Luân vương ở điện thứ mười. Điện nọ truyền điện kia, trong chớp mắt mười Diêm Vương tề tựu đông đủ. Lại sai người phi báo cho Địa Tạng Vương. Tất thẩy đều có mặt ở điện Sâm La điểm âm binh đợi bắt cả Hành Giả thật lẫn giả. Bỗng thấy gió bốc cuồn cuộn, mây thảm giăng giăng, hai Hành Giả vật lộn đánh nhau tới bên điện Sâm La.
Các vua âm ty bước tới gần, ngăn lại nói:
– Đại Thánh có việc gì mà làm ầm ĩ cõi u minh của ta? Đại Thánh này nói:
– Tôi hộ vệ Đường Tăng sang phương Tây lấy kinh, dọc đường vượt qua nước Tây Lương, đến một quả núi, có một toán cướp chặn đường ăn hiếp sư phục, bị lão Tôn đánh chết mấy thằng. Sư phụ trách cứ tôi, đuổi tôi đi. Tôi bèn tới Nam Hải nói với Bồ Tát. Không ngờ yêu quái này dám cả gan biến ra hình dạng tôi, đánh ngất sư phụ ngay ven đường, cướp luôn cả hành lý. Sư đệ tôi là Sa Tăng đến ngọn núi cũ của tôi đòi hành lý. Yêu quái giả này lại lập ra cả sư phụ định sang phương Tây lấy kinh.
Sa Tăng bèn trốn tới Nam Hải gặp Bồ Tát. Lúc ấy tôi cũng đang ở cạnh Người, Sa Tăng nói hết nguồn cơn. Bồ Tát lại sai tôi cùng Sa Tăng quay trở lại núi Hoa Quả xem sao. Quả nhiên là tên này chiếm sào huyệt của tôi. Tôi và hắn đến chỗ Bồ Tát phân giải. Nhưng hình dạng, giọng nói của hắn giống tôi quá, Bồ Tát cũng chịu không sao phân biệt được thật giả. Tôi lại cùng hắn đánh nhau, kéo lên tận thiên cung. Các vị thiên thần cũng chịu. Tôi lại kéo hắn về gặp sư phụ. Sư phụ niệm chú “khẩn cô nhi” để xem ai đau. Hắn cũng đau như tôi. Vì vậy, tôi phải kéo hắn xuống đánh nhau làm ầm ĩ cõi u minh, mong các vị Diêm vương kiểm tra sổ sinh tử giúp tôi, xem tên Hành Giả này xuất thân từ đâu, truy ngay hồn phách hắn, để đỡ phải lẫn lộn như vậy.
Yêu quái cũng nói lại hệt như thế. Các vua âm ty nghe xong, lập tức gọi viên phán quan giữ sổ sinh tử kiểm tra hết một lượt từ đầu chí cuối, nhưng không hề thấy tên một “Hành Giả giả” nào. Lại xem tới sổ các loài mao trùng, hơn một trăm ba mươi đều thuộc loài khỉ, từ ngày Tôn Ngộ Không còn trẻ đắc đạo, đại náo âm ty đã lấy bút gạch hết tên để thoát chết ra, còn trong số những loài khỉ phàm sau đó cũng không hề thấy có tên. Kiểm tra xong, phán quan lên điện tâu lại. Các vua âm ai nấy cầm hốt nói với Hành Giả:
– Thưa Đại Thánh, dưới cõi u minh không thấy có tên để kiểm tra, xin ngài trở về dương gian mà phân giải.
Đang nói chuyện, chợt có tiếng Địa Tạng Vương Bồ Tát nói:
– Hãy khoan! Hãy khoan! Để tôi sai con Đế Thính nghe rõ thật giả giúp cho.
Đế Thính vốn là một con thú núp dưới án xem kinh của Địa Tạng Bồ Tát. Khi nó nằm phục ở dưới đất, thì trong giây lát có thể soi rõ thiện ác, nghe rõ hiền ngu đối với tất cả các loài sâu bọ, loài có vẩy, loài lông mao, lông vũ, côn trùng, cho tới thiên
tiên, địa tiên, thần tiên, nhân tiên, quỷ tiên ở khắp núi sông xã tắc, đất phúc, động trời trong bốn đại bộ châu. Con thú ấy vâng lệnh Bồ Tát, bước vào trong sân điện Sâm La nằm phủ phục trên mặt đất. Một lát sau, nó ngẩng đầu nói với Địa Tạng:
– Tên yêu quái tuy có, nhưng không thể nói rõ ngay trước mặt, và cũng không đủ sức để bắt nó.
Địa Tạng hỏi:
– Nói ra ngay trước mặt nó thì làm sao? Con Đế Thính đáp:
– Nói ra ngay trước mặt, sợ yêu quái nổi xung, quấy phá bảo điện, cõi âm phủ không thể được yên.
Địa Tạng lại hỏi:
– Tại sao không đủ sức bắt? Đế Thính thưa:
– Yêu quái này thần thông chẳng kém gì Tôn Đại Thánh, quỷ thần cõi u minh có bao nhiêu pháp lực đâu, nên không thể bắt nổi.
Địa Tạng nói:
– Vậy thì làm thế nào diệt trừ được? Đế Thính nói:
– Phật pháp vô biên.
Địa Tạng nghe xong tỉnh ngộ ra ngay, bèn nói với Hành Giả:
– Hai người hình dáng giống hệt, thần thông ngang tài, muốn phân biệt phải đến chùa Lôi Âm, chỗ Thích Ca Như Lai mới rõ ràng được.
Hai Hành Giả cùng nói:
– Đúng lắm! Đúng lắm! Ta và nhà ngươi cùng sang phương
Tây, đến chỗ Phật tổ, nhờ ngài phân biệt giùm.
Mười vị Diêm vương tiễn chân hai Hành Giả, cảm tạ Địa Tạng, đoạn trở về cung Thủy Vân, sai quỷ sứ đóng cửa ải cõi u minh lại. Chuyện không nói nữa.
Hai Hành Giả bay trên mây đánh nhau sang tận Tây phương. Có bài thơ làm chứng rằng:
[256]
Người có nhị tâm ắt gặp tai,
Chân trời góc biển hẳn không sai. Bụng thèm ngôi báu tam công ấy, Lại muốn Kim Loan nhất phẩm đài.
Bắc chiến nam chinh không phút nghỉ, Đông ngăn tây chặn vẫn hoài hơi. Cửa Thiền phải học vô tâm quyết, Tĩnh dưỡng anh nhi kết thánh thai.
Hai người bay trên không trung giằng co lôi kéo, đánh nhau, kéo đến làm ầm ĩ tận bên ngoài bảo sái Lôi Âm núi Linh Thứu ở Tây phương. Lúc ấy, bốn vị đại Bồ Tát, tám vị Đại Kim Cương, năm trăm vị La Hán, ba nghìn vị Yết Đế, Tỳ Kheo ni, Tỳ Kheo tăng, Ưu Bà tắc, Ưu bà di và tất thảy các vị đại thành đều đến bên tòa sen báu lắng nghe Như Lai thuyết pháp. Như Lai đang giảng đến chỗ:
“Trong chỗ không có vẫn có, trong chỗ không không vẫn không. Trong chỗ không có sắc vẫn có sắc, trong chỗ không có không vẫn có không. Cái không phải là có vẫn là có, cái không phải là không vẫn là không. Cái không phải là sắc vẫn là sắc, cái không phải là không vẫn là không. Không chính là không, sắc chính là sắc. Sắc không phải là định sắc, sắc tức là không. Không không phải là định không, không tức là sắc. Biết cái
không không phải là không, biết cái sắc không phải là sắc, danh
[257]
được soi sáng mới đạt diệu âm ”.
Mọi người đều cúi đầu quy y, truyền nhau tụng niệm. Lúc ấy Như Lai tung hoa trời bay ra lả tả phấp phới, rồi rời tòa sen báu, nói với mọi người rằng:
– Các ngài đều đã là nhất tâm cả rồi, xem nhị tâm tranh giành nhau đang đến kìa.
Mọi người ngẩng đầu nhìn, quả nhiên thấy hai Hành Giả đang kêu đất la trời, đánh nhau kéo đến tận thắng cảnh Lôi Âm.
Tám vị đại Kim Cương vội vàng bước tới, ngăn lại nói:
– Các ngươi định đi đâu? Đại Thánh này nói:
– Yêu quái này biến ra hệt hình dạng tôi, nên tôi muốn đến bên tòa sen, nhờ Như Lai phân biệt rõ hư thực.
Mấy vị Kim Cương ngăn không nổi, hai Hành Giả cãi cọ ầm ĩ xông đến tận bên tòa sen, quỳ xuống trước mặt Phật tổ, cúi lạy nói:
– Đệ tử hộ vệ Đường Tăng tới núi báu đây cầu lấy chân kinh, dọc đường tiêu trừ ma quái hao tổn không biết bao nhiêu tâm lực. Vừa rồi, đi tới giữa đường, gặp một toán cướp hành hung, quả thật đệ tử có hai lần đánh chết vài đứa, nên bị sư phụ quở trách đuổi đi, không cho cùng đến bái lạy mình vàng của Như Lai. Đệ tử không biết làm thế nào, đành sang Nam Hải kể lại với Quan Âm. Không ngờ tên yêu quái này biến ra thành người giống hệt đệ tử từ dáng người, giọng nói, đánh sư phụ chết ngất, lại cướp cả hành lý. Sư đệ là Ngộ Tĩnh tìm đến núi cũ của đệ tử, bị yêu quái này trí trá bịa đặt, lập ra một vị chân tăng đi lấy kinh. Ngộ Tĩnh trốn thoát được đến Nam Hải, lại đánh nhau kéo lên thượng giới, về gặp Đường Tăng, xuống tận âm phủ, nhưng
không ai phân biệt nổi. Hôm nay đệ tử mạo muội tới đây, muôn ngàn lần mong Phật tổ mở rộng cánh cửa phương tiện, rủ lòng thương xót từ bi, phân biệt rõ chính tà giúp đệ tử, ngõ hầu đệ tử hộ vệ được Đường Tăng, tự mình được bái lạy mình vàng, mang kinh sang phương Đông, mãi mãi hoàng dương đại giáo!
Mọi người nghe thấy hai người mở mồm nói một giọng giống hệt nhau nên cũng không sao phân biệt được. Chỉ có một mình Như Lai là biết rõ cả. Ngài đang định nói ra, bỗng nhìn thấy ở phía nam, nơi đám mây ngũ sắc, Quan Âm đang hạ xuống, bước tới lạy Phật tổ.
Phật tổ chắp tay nói:
– Quan Âm tôn giả, ngài xem hai Hành Giả này, ai thật ai giả? Bồ Tát nói:
– Vừa rồi họ có tới hoang sơn của đệ tử, đệ tử cũng không phân biệt nổi. Họ lại lên cả thượng giới, xuống cả âm phủ, cũng
không ai nhận ra. Vì vậy họ mới tới cầu với Như Lai, muôn ngàn lần mong Phật tổ phân giải giúp cho.
Như Lai cười nói:
– Các ngài pháp lực to lớn thật nhưng chỉ biết được mọi việc trong vòng trời, mà không biết hết các giống vật trong đó, và càng không biết rộng khắp các giống loài trong vòng trời.
Bồ Tát lại xin Phật tổ nói cho biết các giống loài trong vòng trời.
Như Lai nói:
– Trong khắp vòng trời có năm loại tiên: tiên trời, tiên đất, tiên thần, tiên người và tiên quỷ. Có năm loại trùng: loài khỏa trùng, loài có vẩy, loài tông mao, loài lông vũ và loài côn trùng. Yêu quái này không thuộc năm loại tiên: trời, đất, thần, người, quỷ; cũng không thuộc năm loại trùng: khỏa trùng, loài có vẩy, loài lông mao, loài lông vũ và côn trùng. Lại còn có bốn loài khỉ trà trộn ở đời không thuộc vào mười loài trên.
Bồ Tát nói:
– Xin hỏi Phật tổ bốn loài khỉ đó. Như Lai nói:
– Thứ nhất là loài khỉ có linh thông, giỏi biến hóa biết thiên thời địa lợi, đổi vật dời sao. Thứ hai là loài khỉ ngựa đỏ đít, hiểu âm dương, tinh nhân sự, giỏi xuất nhập, thoát chết sống lâu. Thứ ba là loài khỉ vượn tay dài cầm nắm cả mặt trời mặt trăng, thu nhỏ cả nghìn núi, phân biệt được dữ lành, đùa cợt cả trời đất. Thứ tư là loài di hầu sáu tai nghe hiểu âm thanh, xét thông lý lẽ, biết việc sau trước, muôn việc sáng thông. Bốn loài khỉ này không thuộc vào mười loài trên, nên không có tên trong mười loài đó. Ta xem ra thì Tôn Ngộ Không giả chính là loài di hầu sáu tai vậy. Con khỉ này đứng ở một nơi, biết được mọi việc nơi
ngoài nghìn dặm. Phàm khi người nói chuyện, nó cũng hiểu cả, cho nên nó nghe hiểu giọng nói, xét thông lý lẽ, biết việc trước sau, sáng thông vạn vật. Kẻ giống Ngộ Không thật từ hình dạng đến giọng nói kia chính là loài di hầu sáu tai ấy.
Con di hầu nghe Như Lai nói đúng bản tướng của mình, sợ quá run bần bật, vội vàng tung người nhảy đi định chạy trốn. Như Lai thấy vậy, lập tức hạ lệnh mọi người ra tay. Bốn vị Bồ Tát, tám vị Kim Cương, năm trăm vị La Hán, ba nghìn Yết Đế, Tỳ Kheo tăng, Tỳ Kheo ni, Ưu Bà tắc, Ưu Bà di, Quan Âm, Mộc Soa nhất tề vây chặt. Tôn Đại Thánh cũng định xông lên, Như Lai nói:
– Ngộ Không chớ động thủ, để ta bắt hộ cho.
Con di hầu sợ quá lông tóc dựng đứng, biết chừng khó thoát, vội vàng lắc mình một cái, biến thành một con ong mật, bay vút lên không, bị Như Lai tung ngay chính chiếc bát bằng vàng lên úp chụp, con ong rơi xuống. Mọi người không biết, cứ ngỡ con ong chạy thoát.
Như Lai cười, nói:
– Mọi người đừng nói nữa. Yêu quái chưa chạy thoát đâu, mà bị nhốt dưới chiếc bát úp kia kìa.
Mọi người bước cả lên, mở chiếc bát ra, quả nhiên thấy yêu quái đã hiện rõ bản tướng là một con di hầu sáu tai. Tôn Đại Thánh không kiềm chế nổi, vung gậy sắt nện một phát trúng đầu chết tươi. Đến nay giống này tuyệt chủng.
Như Lai thấy thế không nỡ, vội kêu:
– Thương thay! Thương thay! Đại Thánh nói:
– Như Lai không nên thương xót nó. Nó đã đánh ngất sư phụ con, cướp hành lý của con, cứ theo luật mà xử thì tội cướp của
giết người giữa ban ngày của nó cũng đáng xử chém rồi.
Như Lai nói:
– Nhà ngươi hãy đi ngay về hộ vệ Đường Tăng tới đây lấy kinh mau!
Đại Thánh dập đầu cảm tạ, nói:
– Đệ tử xin nói cho Như Lai rõ, sư phụ đã nhất quyết không cần con nữa. Con về chuyến này, nếu như sư phụ không giữ, chẳng hóa ra lại một phen nhọc lòng phí sức sao. Mong Như Lai mở lòng phương tiện, niệm bài chú “túng cô nhi” tháo chiếc vòng Kim Cô ra, để con trả lại cho Như Lai và mong Như Lai tha cho con được hoàn tục.
Như Lai nói:
– Nhà ngươi chớ có suy nghĩ vớ vẩn, ăn nói quẩn quanh. Ta sẽ bảo Quan Âm đưa nhà ngươi đi, không lo gì sư phụ không nhận. Gắng sức hộ vệ Đường Tăng đi đường, khi nào thành công được lên cõi cực lạc, thì nhà ngươi cũng được ngồi tòa sen.
Quan Âm đứng bên cạnh nghe nói như vậy, vội vàng chắp tay cảm tạ Phật tổ, đoạn dẫn Ngộ Không cưỡi mây bay đi, theo sau có cả Mộc Soa hành giả và con chim vẹt trắng. Chẳng mấy chốc đã tới ngôi nhà tranh giữa đường. Sa Tăng trông thấy vội vàng mời sư phụ ra ngoài cửa nghênh đón. Bồ Tát nói:
– Đường Tăng, hôm trước kẻ đánh nhà ngươi chính là con di hầu sáu tai biến thành Hành Giả giả. May nhờ đức Như Lai biết rõ và nó đã bị Ngộ Không đánh chết. Nay nhà ngươi hãy nhận lấy Ngộ Không. Ma chướng dọc đường chưa hết, phải cần tới hắn đi hộ vệ mới tới được Linh Sơn, bái Phật cầu kinh được. Chớ có trách cứ hắn nữa.
Tam Tạng dập đầu, nói:
– Xin vâng theo lời dạy bảo.
Đang lúc cúi lạy, bỗng ở hướng chính đông một trận cuồng phong nổi lên cuồn cuộn, Trư Bát Giới khoác chiếc tay nải cưỡi gió trở về. Chú ngốc trông thấy Bồ Tát, bèn nghiêng mình chào, rồi nói:
– Đệ tử hôm trước từ biệt sư phụ đến động Thủy Liêm núi Hoa Quả tìm hành lý, quả có một Đường Tăng giả, một Bát Giới giả. Chúng bị đệ tử đánh chết ngay, té ra là hai cái xác khỉ. Đệ tử phải vào động mới tìm thấy tay nải, sau khi kiểm tra thấy không thiếu vật gì, bèn cưỡi gió về đây, chưa biết tin tức hai Hành Giả ra sao.
Bồ Tát kể hết một lượt chuyện Như Lai biết rõ yêu quái. Chú ngốc mừng rỡ cảm tạ rối rít.
Thầy trò cảm tạ Bồ Tát. Xong Bồ Tát trở về biển. Thầy trò lại bỏ oan cởi giận, tâm đầu ý hợp như trước, đoạn cảm ơn mọi người trong xóm, rồi sửa soạn hành lý, yên cương, tìm đường cái sang phương Tây.
Thật là:
Dặm thẳm chia ly loạn ngũ hành, Hàng yêu tụ hội hợp nguyên minh.
Thần về tâm xả thiên kia định, Biết rõ nguồn dòng đơn luyện thành.
Cuối cùng, chuyến đi này không biết bao giờ Tam Tạng mới gặp được Phật, cầu được chân kinh, xem hồi sau sẽ rõ.
------------------
[256] Người có nhị tâm: chỉ người chưa giác ngộ theo giáo lý nhà Phật, nhìn nhận sự vật còn theo phương pháp nhị nguyên, dùng lý trí tư tưởng phân chia sự vật ra manh mún để xem xét, đánh giá.
[257] Đoạn này đức Phật giảng về mối quan hệ giữa bản thể (không) và hiện tượng (sắc). Ai hiểu thấu thời giác
