Trang

【Tây Du Ký】Hồi thứ mười bảy

Tôn Hành Giả đại náo núi Hắc Phong
Quan Thế Âm thu phục yêu tinh gấu

Lại nói chuyện Tôn Hành Giả dùng phép cân đẩu vân nhảy
vút lên mây đi, khiến cho các nhà sư, tiểu đầu đà, tiểu đồng và lão nhân trong Quan Âm viện, ai nấy sợ hãi ngẩng lên trời vái lạy nói:

– Cha mẹ ơi, đúng là thần thánh đi mây về gió giáng xuống hạ giới, hèn nào lửa đốt không cháy! Giận lão hòa thượng già kia không biết người, dâm manh tâm làm ác, để bây giờ mình tự hại mình!

Tam Tạng nói:

– Mời các ngài đứng dậy, đừng ân hận làm gì. Chuyến này tìm được áo cà sa thì mọi chuyện xong xuôi cả. Chỉ sợ không tìm thấy, tên đồ đệ của tôi nóng nảy, rồi chẳng biết tính mạng của các ngài sẽ ra sao, e rằng một người cũng khó thoát nổi với hắn.

Các nhà sư nghe nói, ai nấy tim đập chân run, cầu trời khấn Phật, mong sao tìm thấy áo cà sa để toàn tính mạng. Chuyện không nói nữa.

Lại nói chuyện Tôn đại thánh bay lên không trung, lắc mình một cái đã tới núi Hắc Phong, đứng trên đám mây nhìn xuống quan sát, thấy quả là một ngọn núi đẹp. Vả lại đang là tiết xuân, chỉ thấy:

Muôn khe nước cuồn cuộn, Nghìn non hoa rờn rợn.
Chim kêu người chẳng thấy, Hoa rụng hương vấn vương. Mưa rơi vách đá phô màu biếc,
Gió thổi rừng tùng xòe tán xanh. Vách núi chênh vênh cây lác đác, Sườn non thoai thoải cỏ thanh thanh. Cao nhân nào đâu thấy,
Tiều phu vắng bóng người.

Dưới khe đôi hạc uống, Trên đá vượn đùa vui.
Tầng tầng đá xếp phô màu xám, Chất ngất cây xanh rực ánh trời.
Hành giả đang ngắm phong cảnh, bỗng nghe thấy trong bụi cỏ thơm phía dốc trước có tiếng người, bèn rón rén nấp kín dưới vách đá, đưa mắt nhìn trộm. Nguyên đấy là ba yêu ma trải chiếu xuống đất ngồi. Ngồi giữa là một tên mặt đen, bên trái là một đạo nhân, bên phải là một người tu sĩ áo trắng. Chúng trò chuyện huyên thuyên, toàn chuyện bắc vạc đắp lò, tán chu sa trộn với thủy ngân, chì, để luyện linh đơn theo lối tiên thuật. Đang trò chuyện vui vẻ, tên mặt đen cười nói:

– Ngày kia là ngày sinh nhật của tôi, xin mời hai ngày quá bộ lại chơi.

Tên tu sĩ áo trắng nói:

– Năm nào cũng đến mừng thọ đại vương, năm nay không đến sao được!

Tên mặt đen nói:

– Đêm qua tôi vừa bắt được một bảo bối, đó là tấm áo cà sa
bằng gấm của nhà Phật, thật là một vật tuyệt vời! Ngày mai tôi mang về làm lễ mừng thọ, mở tiệc thật to, mời các đạo quan khắp núi đến mừng áo Phật và đặt tên là “Hội áo Phật” có được không?

Đạo nhân cười nói:

– Tuyệt lắm! Tuyệt lắm! Ngày mai, tôi đến lễ thọ trước, ngày kia lại đến ăn tiệc.

Hành Giả nghe nói đến áo Phật, liền đoán ngay là bảo bối của mình, không nén được giận dữ, nhảy phắt ra khỏi vách đá, rút ngay gặt sắt bịt vàng, quát to:

– Đồ yêu quái trộm cắp, ăn trộm áo cà sa của ta, lại còn bày trò mừng “Hội áo Phật” gì nữa! Mau mau mang trả ta ngay!

Đoạn lại thét vang:

– Chớ chạy!

Rồi vung cây gậy nhằm đầu tên mặt đen bổ xuống. Tên mặt đen hốt hoảng, biến thành một làn gió trốn mất. Gã đạo sĩ biến thành đám mây bay đi. Còn tên tu sĩ áo trắng trúng một gậy chết tươi. Hành Giả kéo xác lại xem, thì ra là con yêu tinh rắn hoa trắng. Cáu tiết, Hành Giả băm vụn thành năm bảy đoạn, rồi vào thẳng núi sâu tìm tên mặt đen. Trèo qua khắp đỉnh nhọn, non cao, Hành Giả bỗng thấy trước vách núi sừng sững một tòa động phủ. Chỉ thấy:

Khói mây mờ mịt, Tùng bách um tùm,
Khói mây mờ mịt, cửa sặc sỡ; Tùng bách um tùm, ngõ rợp xanh. Cầu ghép thân cây gỗ,
Sườn non dây quấn quanh.
Chim ngậm nhụy hồng bay suối thẳm, Hươu dẫm cỏ thơm nhảy bậc thềm. Trước động hoa khoe hương gió thoảng, Bên bờ liễu rủ, tiếng oanh ngâm.
Đào non mơn mởn hai bờ suối, Bươm bướm mơ màng lượn rập rình. Tuy rằng hoang dã khoe ai vậy,
Cũng cảnh Bồng Lai hiện dưới trần.

Hành Giả đi thẳng tới cửa, thấy hai tấm cửa đá đóng kín mít, phía trên có một tấm đá ngang đề rõ sáu chữ lớn “Núi Hắc Phong động Hắc Phong”, bèn vung gậy gõ cửa, gọi:

– Mở cửa! Mở cửa!

Bọn tiểu yêu giữ cửa mở ra, hỏi:

– Nhà ngươi là ai mà dám gõ cửa động tiên của ta? Hành Giả chửi liền:
– Đồ súc sinh đáng chết! Chỗ này mà dám gọi là động tiên à? Chúng bay cũng dám xưng là tiên sao? Mau vào bảo cho tên mặt đen, bảo mau đem áo cà sa ra trả lão Tôn, thì lão Tôn sẽ tha chết cho cả lũ chúng mày!

Bọn tiểu yêu vội vàng chạy vào báo:

– Thưa đại vương “Hội áo Phật” hỏng bét rồi. Ngoài cửa có một hòa thượng mặt lông lá, mõm như ông thiên lôi, đến đòi áo cà sa!

Tên mặt đen vừa nãy bị Hành Giả đuổi ở trước dốc cỏ thơm, chạy về đóng chặt cửa còn chưa ngồi yên, nghe bảo như vậy, trong lòng thầm nghĩ:

– Không biết tên ấy từ đâu tới, dám vô lễ quát mắng ta ở ngoài
cửa?

Bèn sai lấy mũ giáp, nai nịt gọn gàng, tay cầm một cây thương, thắt giải đen đi ra. Hành Giả đứng ngoài cửa, tay cầm gậy sắt, trợn mắt nhìn thấy tên ấy quả là dữ tợn:

Đen sì mũ sắt đội đầu.

Giáp vàng che ngực một mầu sáng choang, Áo choàng rộng, cánh đen toàn.
Bên người thắt dải tơ đan buông chùng.

Tay cầm ngọn giáo cán đồng, Chân đi giầy thẫm dáng hùng xiết bao, Mắt chớp như điện sáng sao,
Hắc Phong vương đó tự hào nổi danh.

Hành Giả cười thầm, nói:

– Tên này chẳng khác hòn than trong lò. Chắc hẳn làm nghề đốt than kiếm ăn, nếu không sao người lại đen nhẻm thế?

Yêu quái thét liền mấy tiếng:

– Nhà ngươi là hòa thượng ở đâu mà dám cả gan đến cửa nhà ta?

Hành Giả cầm gậy xông ngay tới, hừ một tiếng quát:

– Chớ có nói lôi thôi, mang trả ông ngoại nhà ngươi áo cà sa mau!

Yêu quái nói:

– Nhà ngươi là hòa thượng chùa nào? Áo cà sa nhà ngươi mất ở đâu mà lại dám tới đây đòi ta?

Hành Giả nói:

– Áo cà sa của ta để ở phương trượng phía sau chùa Quan
Âm. Lợi dụng lúc chùa bị cháy, nhà ngươi ăn cắp mang về, nhân ngày sinh nhật định bày trò mừng “Hội áo Phật” lại còn chối cãi gì nữa? Mau trả lại cho ta thì ta tha chết cho, còn như hé răng nói nửa lời “không” thì ta sẽ đạp đổ núi Hắc Phong, san bằng động Hắc Phong, bắt hết yêu ma cả động nghiền ra như cám!

Yêu quái nghe nói, khà khà cười nhạt mà rằng:

– Đồ hèn mọn kia! Té ra đám cháy đêm qua là do nhà ngươi đốt. Nhà ngươi ngồi ở trên nóc phương trượng thổi gió làm điều ác. Áo cà sa chính ta lấy đi đấy, nhà ngươi định làm gì nào? Nhà ngươi ở đâu tới, họ tên là gì? Sức mấy mà dám khoác lác như vậy?

Hành Giả nói:

– Nhà ngươi không nhận ra ông ngoại ngươi sao? Ông ngoại nhà ngươi là đồ đệ của pháp sư Tam Tạng, em vua nước Đại Đường, họ Tôn tên Ngộ Không Hành Giả. Còn nếu hỏi võ nghệ của lão Tôn, nói ra thì nhà ngươi hồn vía rụng rời, chết ngay tức khắc!

Yêu quái nói:

– Ta chưa từng biết nhà ngươi tài cán thế nào, nói ra ta nghe thử!

Hành Giả cười, nói:

– Này con ơi, hãy đứng vững mà nghe cho kỹ nhé! Ta đây:

Từ nhỏ nổi tiếng thần thông,

Đi mây về gió vẫy vùng, giỏi giang.

Tu tâm luyện tính vững vàng,

Luân hồi thoát khỏi, mệnh càng sống lâu.

Thành tâm học đạo cao sâu,

Linh Đài hái thuốc rừng sâu tìm thầy.
Núi này có vị tiên hay,

Tuổi mười tám vạn nghìn, nay vẫn còn.

Lão Tôn bái lạy sư tôn,

Để thầy chỉ giáo con đường trường sinh.

Thầy rằng: “Trong thuốc phục linh, Mà còn tham dục, tu hành được chăng?” Lại truyền bài quyết linh thông,
Căn bản được vững, sáng lòng dễ theo.

Tọa quan ánh sáng chiếu vào,

Âm dương hòa hợp mệnh bào sống lâu.

Muôn việc chẳng để trong đầu,

Sáu căn thanh tĩnh bền lâu thân người.

Đổi già ra trẻ dễ thôi,

Siêu lên cõi thánh đường trời đâu xa.

Ba năm trên cõi tiên mà,

So thân tục ấy khác xa vô cùng. Mười châu ba đảo thong dong,
Chân trời góc biển mặc lòng ngao du.

Sống ba trăm độ xuân thu,

Vẫn chưa bay được tít mù trời xanh.

Long vương dâng trụ sắt thần,

Đúc thành gậy sắt tung hoành gần xa.

Núi Hoa Quả họp yêu ma,

Thủy Liêm động cũ ta là đại vương.

Thượng đế xuống chiếu mời lên,
Phong làm Đại thánh Tề Thiên đầu triều.

Mấy phen phá điện Linh Tiêu,

Mấy phen ăn trộm đào yêu trong vườn.

Thiên binh mười vạn bắt hàng,

Tầng tầng lớp lớp giáo gươm sáng ngời.

Thiên binh thua trận về trời,

Na Tra trúng gậy rụng rời rút lui.

Chân Quân biến hóa tuyệt vời, Lão Tôn chống trả một hồi ngã quay. Quan Âm Thượng đế đến ngay,
Cửa nam đứng ngắm trị bầy yêu ma.

Lại thêm Lão Quân xông ra,

Nhị Lang liền bắt được ta mang về.

Trói ta vào cột hàng ma,

Sai thần binh chém, rồi ra bêu đầu.

Dao phăng, búa bổ được đâu, Lại sai sét đánh, đổ dầu thiêu ngay. Lão Tôn này thực cao tay,
Điềm nhiên chẳng chút mảy may sờn lòng.

Lão Quân bỏ vạc đốt hầm,

Lửa thần chẳng bén tấm thân đọa đày, Đủ ngày vạc mở cao bay.
Lại cầm gậy sắt ra tay tung hoành, Đánh cho khắp chốn tan tành.
Băm ba trời rộng xa gần thấy nhau,
Phật Như Lai trổ phép mầu.

Núi Ngũ Hành ép xuống đầu bó tay, Chịu hình năm trăm năm nay.
Gặp Đường Tam Tạng qua đây cứu nào, Quy y sang tận Tây Phương.
Chùa Lôi Âm ấy tìm đường cầu kinh, Nhà ngươi hỏi hết ngọn ngành.
Đệ nhất yêu quái ai giành phần ta,

Yêu quái nghe xong cười, nói:
– Thế ra nhà ngươi là Bật Mã Ôn đại náo thiên cung đấy à? Hành Giả bực nhất ai gọi mình là Bật Mã Ôn. Nghe nói như
vậy, trong bụng tức giận, hầm hầm quát:

– Đồ yêu quái ăn trộm kia, ăn cắp áo cà sa đã không trả lại còn chọc tức ta! Chớ có chạy, hãy xem cây gậy đây!

Tên mặt đen nghiêng mình tránh, vung thương đánh lại. Hai bên đánh nhau quyết liệt:

Gậy như ý, thương ngù đen,

Hai bên cửa động một phen tung hoành.

Người nhằm tim, mặt đâm nhanh,

Kẻ nhằm tay, sọ, chực rình đánh sang.

Người thì cầm gậy phạt ngang,

Kẻ thì thương nhọn vội vàng đâm luôn.

Khác nào hổ trắng múa vờn,

Rồng vàng uốn khúc nhịp nhàng tấm thân.

Phun mù nhả khói tối tăm,
Đố ai đoán nổi ai giành phần hơn.

Một bên Đại Thánh Tề Thiên, Một bên là Hắc đại vương già đời. Đánh nhau quyết liệt không thôi,
Chỉ vì áo Phật, thành loài bất lương.

Yêu quái đánh nhau với Hành Giả chừng mười mấy hiệp không phân thắng bại, dần dần đã đến trưa, bèn giơ thương gạt cây gậy sắt ra, nói:

– Này Tôn Hành Giả, hãy tạm thu binh, đợi ta ăn cơm xong sẽ đấu tiếp.

Hành Giả nói:

– Đồ súc sinh kia, thế cùng đòi làm hảo hán? Hảo hán gì mới nửa ngày đã đòi ăn cơm? Như lão Tôn đây bị đè dưới chân núi hơn trăm năm chưa hề uống một hớp nước có lẽ chết đói ở đấy
chắc? Chớ có phịa lý do! Không được đi đâu cả, trả ta áo cà sa thì ta mới cho đi ăn cơm!

Yêu quái vung ngọn thương dứ rồi quay người chạy thẳng vào động, đóng chặt cửa lại, gọi lũ tiểu yêu bày tiệc, viết thiếp mời ma vương các núi tới dự, chuyện không nói nữa.

Lại nói Hành Giả không mở được cửa, đành quay về Quan
Âm Viện.

Các sư trong chùa đã chôn cất xong lão hòa thượng và đang túc trực cả trong phương trượng hầu hạ Đường Tăng. Bữa chay buổi sáng vừa xong lại chuẩn bị bữa chay trưa. Họ đang thay nước thêm canh, thì thấy Hành Giả từ trên mây hạ xuống, bèn cúi lạy, mời Hành Giả vào trong phương trượng yết kiến Tam Tạng. Tam Tạng nói:

– Ngộ Không con về rồi à? Áo cà sa thế nào? Hành Giả thưa:
– Đã ra manh mối rồi. Lão hòa thượng ấy thật không còn oan gì nữa. Đúng là con yêu quái núi Hắc Phong lấy trộm. Khi lão Tôn lẳng lặng đi tìm hắn, bắt gặp hắn cùng với một tên tu sĩ mặc áo trắng và một gã đạo nhân ngồi trên đám cỏ trò chuyện. Thật chưa khảo đã xưng, yêu quái ấy bỗng nhiên nói ra rằng: “Ngày kia là sinh nhật tôi, mời các ngày đến dự. Đêm qua tôi bắt được một tấm áo cà sa gấm của nhà Phật lấy làm lễ vật mừng thọ, bày một bữa tiệc thật to gọi là “Hội áo Phật”. Thế là lão Tôn xông ra, nện ngay một gậy. Tên mặt đen biến thành làn gió trốn mất, gã đạo nhân cũng biến mất tăm. Còn tên tu sĩ áo trắng bị con đánh chết, té ra nó là con rắn hoa trắng thành tinh. Con vội vàng đuổi đến cửa động, gọi hắn ra đánh nhau. Hắn cũng nhận rằng hắn có ăn trộm áo. Con đấu với hắn đến trưa không phân thắng bại, hắn bèn chạy vào động ăn cơm, đóng chặt cửa, sợ không dám ra nữa. Lão Tôn đành trở về gặp sư phụ báo tin. Biết manh
mối áo cà sa rồi, thì không lo hắn không trả đâu mà sợ.

Các nhà sư nghe nói như vậy, người thì chắp tay, kẻ thì dập đầu nói:

– Nam mô A Di Đà Phật, bây giờ đã tìm ra manh mối rồi, chắc chắn chúng tôi thoát chết!

Hành Giả nói:

– Các ngươi chớ vội mừng! Cà sa chưa vào tay ta, thì sư phụ ta chưa ra ra khỏi cửa đâu, chừng nào lấy lại áo cà sa, sư phụ ta ra khỏi cửa êm thấm rồi, thì các ngươi mới thật mừng. Nếu xẩy ra một việc gì, lão Tôn sẽ sinh sự ngay! Vừa rồi có trà uống, có cơm ăn cho sư phụ ta, có cỏ non cho ngựa ta không?

Các nhà sư vội vàng vâng dạ, nói:

– Thưa có ạ, thưa có ạ. Chúng tôi không dám trể nải một chút nào đâu ạ.

Tam Tạng nói:

– Con đi mới có nửa ngày, mà họ đã dọn ba lần trà nóng, hai bữa cơm chay rồi. Họ không dám trễ nải việc chăm nom ta đâu. Chỉ mong con hết sức tìm được áo cà sa mang về.

Hành Giả nói:

– Sư phụ đừng vội vàng. Đã tìm ra manh mối, thì phải bắt bằng được tên ấy trả lại áo cà sa chứ! Sư phụ cứ yên tâm, yên tâm!

Đang trò chuyện, lại thấy viện chủ phòng trên dọn cơm chay mời Tôn Hành Giả ăn. Hành Giả ăn qua loa xong, lại cưỡi mây lành đi tìm một lần nữa. Đang đi, thấy một tiểu yêu nách phải cắp một cái tráp bằng gỗ hoa lê từ đường cái đi tới. Hành Giả đoán trong tráp phải đựng thư từ gì, bèn vung gậy nhằm trúng đầu nện một phát. Than ôi, không đánh thì thôi, đã đánh là thịt
nát như cám[111]

Hành Giả kéo xác vào vệ đường, mở tráp ra
xem, thấy quả nhiên là một tờ thiếp mời. Tờ thiếp viết:

“Tôi là Hùng Bi cúi đầu vái lạy, kính dâng lên Đan phòng Kim Trì lão thượng nhân rằng: Thường chịu ơn sâu của thượng nhân, xiết bao cảm kích. Đêm qua nhìn chùa cháy có lỗi không đến cửa được, chắc rằng ngài cũng không thiệt hại mấy. Mới rồi, tôi ngẫu nhiên bắt được một tấm áo Phật, muốn mở hội vui, sửa bữa tiệc hoa, mong ngài lại thưởng thức. Đúng hẹn, mời ngài quá bộ đến dự thì hân hạnh lắm! Thư đưa trước hai ngày”.

Hành Giả xem xong thư, cười khà khà, nói:

– Cái lão Hòa Thượng già ấy, chết là đáng đời lắm! À ra hắn kết bạn với yêu tinh, nên hắn mới sống lâu hai trăm bảy mươi tuổi. Chắc là yêu tinh đã truyền cho hắn vài phép mọn luyện khí nào đấy, nên mới thọ như thế. Mình vẫn nhớ hình dạng của hắn, hãy biến thành hắn đến động xem áo cà sa hắn cất đâu. Nếu cầm được trong tay là mang về liền, đỡ phải dùng sức.

Thế là Đại thánh niệm thần chú, đón làn gió biến luôn thành một nhà sư già, giấu gậy sắt đi, rảo bước thẳng đến cửa động gọi:

– Mở cửa!

Tiểu yêu mở cửa thấy đúng hình dạng, vội vàng vào báo:

– Thưa đại vương, Kim Trì lão thượng đến. Yêu quái giật mình, nói:
– Ta vừa mới sai tiểu yêu đi đưa thiếp mời hắn, giờ này còn chưa tới nơi, sao hắn đến nhanh thế? Nhất định tiểu yêu chưa gặp hắn được. Chắc là Hành Giả bắt hắn đến đòi áo cà sa. Được rồi, phải giấu áo cà sa đi, đừng để hắn biết.

Hành Giả đến cửa đằng trước, thấy xung quanh tùng trắc tươi
tốt, đào mận xanh rờn, từng khóm hoa nở thoang thoảng hương đưa. Đúng là một nơi tiên cảnh. Lại thấy hai cánh cửa có đôi câu đối:

Yên tĩnh rừng sâu không tục lụy

Thanh u tiên động hưởng thiên chân.

Hành Giả thầm nghĩ:
– Tên này cũng là yêu quái vào hạng thoát tục hiểu đời đây. Rồi bước vào trong động, qua ba tầng cửa thấy đều là cột kèo
vẽ chạm, cửa giả sặc sỡ. Tên mặt đen mặc chiếc áo lụa nõn màu xanh sẫm, phủ ngoài chiếc áo hoa mầu xanh cổ vịt, đầu đội khăn thắm, chân đi đôi giày da hươu, thấy Hành Giả vào, vội vàng sửa sang quần áo, xuống thềm đón tiếp, nói:

– Thưa ông bạn già Kim Trì, mấy hôm không gặp gỡ xin mời ngồi, mời ngồi.

Hành Giả chào đáp lễ xong, ngồi xuống uống trà. Uống trà xong, yêu tinh cúi mình hỏi:

– Vừa mới sai tiểu yêu đi mời ngày kia lại dự, sao ngài đã đến từ hôm nay?

Hành Giả đáp:

– Tôi đang định lại thăm, không ngờ giữa đường nhận được thiếp mời, thấy ghi “Hội áo Phật” vèn vội vàng đi luôn, muốn xem trước một tý.

Yêu quái cười nói:

– Ngài lầm rồi, áo cà sa vốn là của Đường Tăng, hắn còn đang ở chỗ ngài, ngày chưa được xem hay sao mà lại đến xem ở chỗ tôi.

Hành Giả nói:

– Bần tăng có mượn về, nhưng đêm khuya chưa kịp giở xem,
không ngờ bị đại vương lấy mất, lại bị lửa cháy sạch chùa, của cải mất hết cả. Tên đồ đệ của Đường Tăng cũng là tay giỏi giang, trong lúc rối loạn, hắn tìm khắp nơi đều không thấy. Thì ra đại vương có phúc lớn lấy được rồi, nên tôi đến xem một chút.

Đang lúc trò chuyện, thấy một tên tiểu yêu đi tuần vào báo:

– Thưa đại vương, nguy to rồi. Tôn Hành Giả đánh chết tên lính đưa thư bên vệ đường, rồi nhân cơ hội biến thành Kim Trì lão thượng đến lừa lấy áo Phật đấy!

Yêu quái nghe nói, nghĩ bụng:

– Ta đã nghi hoặc tại sao hôm nay trưởng lão lại đến, mà lại đến nhanh vậy. Thì ra là hắn!

Bèn vội vàng bật dậy, chộp lấy cây thương đâm Hành Giả. Hành Giả cũng lập tức rút cây gậy trong tai ra hiện nguyên hình, gạt đỡ ngọn thương. Hai bên đánh nhau từ trong sảnh nhảy ra sân, rồi ra ngoài cửa trước, khiến cho các yêu ma già trẻ lớn bé trong động đều hồn bay phách tán. Trận đấu trên sườn núi lần này, so với lần trước còn quyết liệt hơn.

Bên này: Hầu vương to gan làm hòa thượng, Bên kia: Gấu đen quỷ quyệt giấu cà sa. Lời qua tiếng lại mồm khôn khéo,
Tùy cơ ứng biến chẳng sai ngoa. Muốn thấy cà sa mà chẳng được, Bảo bối huyền vi rất mực mà! Tuần núi tiểu yêu về báo họa,
Yêu quái hầm hầm giở võ ra. Đánh thốc thẳng ra ngoài cửa động,
Thương, gậy giao nhau quyết được thua.

Gậy đỡ thường dài kêu loảng xoảng, Thương va gậy sắt tóc hoa cà.
Biến hóa Ngộ Không đời hiếm có, Thần thông yêu quái mấy ai so.
Bên này: Quyết giữ cà sa mừng lễ thọ, Bên kia: Chẳng được cà sa chẳng chịu về. Đánh nhau quyết liệt không chùn bước,
Dù Phật can ngăn chẳng chịu hòa.

Hai bên đánh nhau từ cửa động đến đỉnh núi, từ đỉnh núi lên mây xanh, gió cuốn mù tung, cát bay đá lở, đến lúc mặt trời đã lặn đằng Tây mà vẫn chưa phân thắng bại.

Yêu quái nói:

– Này, tên họ Tôn kia, hãy tạm dừng tay. Trời tối rồi, ngươi về đi, về đi, sáng mai đến đây, ta sẽ cùng ngươi sống mái.

Hành Giả quát:

– Nhóc con chớ có chạy! Đánh nhau cho ra đánh nhau, đừng đổ cho trời tối!

Nói xong, bất kể đầu hay mặt, cứ cầm gậy xông vào đánh. Tên mặt đen hóa thành một làn gió mát, quay về động, đóng chặt cửa không ra nữa.

Hành Giả chẳng biết làm thế nào, đành quay về Quan Âm viện, từ trên mây hạ xuống, cất tiếng gọi:

– Sư phụ.

Tam Tạng đang mỏi mắt mong chờ, bỗng thấy Hành Giả đứng trước mặt, thì mừng lắm. Nhưng thấy trong tay Hành Giả không cầm áo cà sa, thì sợ hãi, hỏi:
– Làm sao lần này vẫn không lấy được áo?

Hành Giả rút tờ thiếp trong tay áo ra đưa cho Tam Tạng nói:

– Sư phụ ạ, yêu quái vốn lại là bạn của lão hòa thượng chó chết. Hắn sai tiểu yêu mang tờ thiếp này đến mời lão hòa thượng đến dự “Hội áo Phật”. Lão Tôn đánh chết tên tiểu yêu ấy, rồi biến thành lão hòa thượng, vào trong động, lừa hắn kiếm chén trà uống. Định hỏi hắn cho xem áo cà sa, nhưng hắn không chịu mang ra. Đang ngồi chơi, không ngờ bị tên lính đi tuần chạy vào báo. Thế là hắn với con đánh nhau mãi đến khi trời tối cũng chưa phân thắng bại. Hắn thấy trời tối, chuồn vào động, đóng chặt cửa lại. Con chẳng biết làm thế nào, đành quay về.

Tam Tạng hỏi:

– Tài nghệ của con so với hắn thế nào? Hành Giả thưa:
– Con cũng không hơn được bao nhiêu, ngang nhau thôi ạ. Tam tạng giở tờ thiếp ra xem, rồi đưa cho viện chủ, nói:
– Chẳng hóa ra sư phụ ông cũng là yêu tinh sao? Viện chủ sợ hãi quỳ xuống, thưa:
– Thưa ngài, sư phụ tôi là người. Bởi Hắc đại vương tu luyện thành người, thường đến chùa giảng kinh với sư phụ tôi, truyền cho sư phụ tôi một ít thuật tôn thần dưỡng khí nên coi nhau như bạn bè.

Hành Giả nói:

– Lão hòa thượng già ấy không thấy có yêu khí. Hắn cũng đầu tròn đội trời, chân vuông đạp đất, nhưng so với lão Tôn thì to béo hơn, vậy không phải là yêu tinh đâu. Sư phụ xem, tờ thiếp
ghi “tôi là Hùng Bi[112]

, yêu quái ấy chắc là con gấu đen thành
tinh.
Tam Tạng nói:

– Ta nghe người xưa nói: “Gấu cùng loại với đười ươi” đều là loài thú cả, sao lại thành tinh được?

Hành Giả cười, nói:

– Lão Tôn là loài thú mà còn làm đến “Tề Thiên đại thánh” thì có khác gì hắn? Phàm vật nào trong thế gian hễ có đủ chín lỗ thì đều có thể tu tiên được cả.

Tam Tạng lại nói:

– Con vừa nói tài nghệ con chỉ ngang với nó. Vậy làm thế nào thắng được nó, lấy lại áo cà sa?

Hành Giả nói:

– Không lo, không lo con đã có cách.

Đang bàn bạc, các nhà sư lại dọn bữa cơm chay buổi chiều mời hai thầy trò ăn. Ăn xong, Tam Tạng bảo châm đèn, vào gian chùa đằng trước nghỉ ngơi. Các nhà sư ai nấy đều dựa vào vách tường, che tranh trải ổ mà ngủ, dành nhà phương trượng phía sau cho viện chủ nằm. Bấy giờ vào lúc đêm khuya tĩnh mịch. Chỉ thấy:

Sông ngân vằng vặc, Trời ngọc sáng trong. Đầy trời sao lấp lánh, Như mặt sóng yên lãnh. Sáo trời thổi vi vút, Chim về ngàn xa xăm. Dưới khe lửa chài tắt,
Trên tháp ngọn đèn xanh,

Đêm trước trống chuông khua rộn rã,
Tối nay tiếng khóc rộn rừng xanh.

Đêm ấy, Tam Tạng nằm ở thiền đường, nghĩ về chiếc áo cà sa không sao ngủ được, chợt trở mình thấy ngoài cửa trời đã sáng rõ, bèn trở dậy, gọi:
– Ngộ Không ơi, trời sáng rồi, mau dậy đi tìm áo cà sa đi! Hành Giả giật mình tỉnh dậy, đã thấy các sư đứng hầu, dâng
trà nóng. Hành Giả nói:

– Các người nhớ lưu tâm hầu hạ sư phụ ta, để lão tôn đi đây. Tam Tạng bước xuống giường ngăn lại, hỏi:
– Con định đi đâu? Hành Giả đáp:
– Con cho rằng việc này do Quan Âm bồ tát lầm lẫn chăng? Ngài đã có ngôi chùa này, được người ở đây thờ cúng thế mà lại chứa yêu tinh ở ngay bên cạnh. Con sang Nam Hải tìm Quan Âm nói cho ngài hay, mời ngài đến chất vấn yêu tinh lấy lại áo cà sa trả cho ta.

Tam Tạng hỏi:

– Con đi chuyến này bao giờ quay về? Hành Giả thưa:
– Sớm thì vào khoảng ăn cơm xong, muộn lắm thì đến trưa là cùng. Các nhà sư kia gắng hầu hạ sư phụ ta chu đáo. Ta đi đây.

Vưa nói dứt câu, đã không thấy Hành Giả đâu nữa. Trong nháy mắt đã tới Nam Hải, Hành Giả đứng trên mây ngắm nghía, chỉ thấy:

Biển xa bát ngát mênh mông,

Thế nước cuồn cuộn như rồng quấn mây.

Khí lành tỏa khắp đó đây,
Hào quang ánh rọi đêm ngày nơi nơi.

Nghìn tầng tuyết sáng ngất trời, Muôn trùng khói sóng trào sôi tháng ngày. Không ngừng bốn phía nước dồi,
Sóng tung cao ngất dựng trời sấm vang.

Thôi đừng bàn thế nước, Hãy nhìn kỹ bên trong:
Núi non năm sắc mơ màng,

Đỏ, xanh, đen, tím, thêm vàng là năm.

Chính đây thắng cảnh Quan Âm, Lạc Già núi ấy giữa tầm biển Nam. Đỉnh non cao ngất tầng lam,
Hoa kỳ cỏ lạ muôn vàn xanh tươi.

Gió lay cành lá reo vui,

Sen vàng tắm ánh mặt trời chói chang.

Ngói lưu ly lợp mái vàng,

Động Triều Âm cửa bóng ngang đồi mồi.

Khóm đương vẹt hót tuyệt vời, Trong rừng trúc tía công thời múa may. Đài cao hộ pháp càng oai,
Mọc Soa hùng dũng ngồi ngây bệ vàng.

Hành Giả ngắm mãi phong cảnh tuyệt đẹp, rồi mới dừng mây, hạ xuống rừng trúc, thấy đã có người trời ra đón, hỏi:

– Trước đây Bồ tát có nói với chúng tôi rằng Đại thánh đã theo điều thiện rất được ngợi khen. Thế đi hộ vệ Đường Tăng,
mà đến đây có việc gì?

Hành Giả đáp:

– Vâng, chính vì đi hộ vệ Đường Tăng, giữa đường có chuyện xảy ra, nên ta đến đây cần gặp Bồ Tát, phiền các ngài vào báo hộ.

Các người trời quay vào trong động báo. Bồ tát cho mời vào. Hành Giả theo sự hướng dẫn đi vào, đến bên đài hoa sen cúi lạy Bồ tát. Bồ tát hỏi:

– Nhà ngươi tới đây có việc gì? Hành Giả thưa:
– Sư phụ tôi dọc đường có gặp một ngôi chùa thờ ngài. Ngài được người ta thờ cúng mà lại chứa con yêu tinh gấu đen ở ngay bên cạnh. Để nó ăn trộm áo cà sa của sư phụ tôi, mấy lần tôi đến đòi nó không trả, nay tôi đến đây đòi ngài đấy!

Bồ tát nói:

– Con khỉ kia chỉ ăn nói bậy bạ! Con yêu tinh gấu ăn trộm áo cà sa, sao lại đến đòi ta? Chỉ tại nhà ngươi to gan mang bảo bối ra khoe, đưa cho lũ tiểu nhân xem, lại còn hành hung thổi gió quạt lửa, làm cháy ngôi chùa là nơi dừng chân của ta, còn dám đến đây nói dối sao?

Hành Giả thấy Bồ tát nói như thế, biết là ngài hiểu tất cả mọi chuyện quá khứ, tương lai, bèn sợ hãi cúi lạy, nói:

– Xin Bồ tát tha tội cho đệ tử. Quả đúng là như vậy. Nhưng bực một nỗi yêu quái ấy không chịu trả áo cà cho con, sư phụ lúc ấy lại niệm thần chú, đầu đau con chịu sao nổi? Vì vậy con mới đến đây quấy rầy Bồ tát, mong Bồ tát mở lòng từ bi giúp con bắt con yêu quái ấy, lấy lại áo cà sa để tiếp tục lên đường sang phương Tây.

Bồ tát nói:
– Con yêu quái ấy cũng nhiều pháp thuật chẳng kém gì ngươi. Thôi được, ta nể mặt Đường Tăng, đi một chuyến với nhà ngươi.

Hành Giả nghe nói, lạy hai lạy tạ ơn, mời Bồ tát ra cửa, cùng cưỡi mây lành thẳng tới núi Hắc Phong, đoạn dừng mây hạ xuống, thẳng đường vào động.

Đang đi, bỗng thấy một đạo nhân bưng khay pha lê từ sườn núi đi ra. Trong khay có hai viên tiên đơn. Hắn đang đi, thì Hành Giả nhận ra ngay. Thế là Hành Giả rút luôn gậy sắt nhằm đầu gã đạo nhân bổ xuống, khiến cho máu óc vọt tung tóe. Bồ tát hoảng sợ, nói:

– Con khỉ kia hung hãn quá chừng! Người ta không ăn trộm áo cà sa, không quen biết mình, không có thù hằn gì với mình, tại sao lại đánh chết hử?

Hành Giả nói:

– Bồ tát không nhận ra hắn à? Hắn là bạn của yêu quái gấu đen đấy. Hôm trước hắn và tên tu sĩ áo trắng cùng ngồi bên bãi cỏ trò chuyện. Ngày kia là ngày sinh của yêu quái gấu đen, yêu quái mời bọn chúng đến dự “Hội áo Phật” vì thế con nhận ra. Con định hôm nay thay yêu tinh này đến dự lễ mừng thọ.

Bồ tát nói:

– Thôi, đã thế thì được.

Hành Giả bèn đến dựng tên đạo nhân ấy lên xem thì thấy đó là một con chó sói màu tro. Chiếc khay nằm bên cạnh, mặt dưới khắc hàng chữ “Lăng Hư Tử chế”. Hành Giả xem xong cười, hỏi:

– Hay lắm, hay lắm! Cũng có ích cho lão Tôn đây mà Bồ tát cũng đỡ phải dùng sức! Yêu quái này không khảo mà xưng. Hôm nay bọn chúng hết đời rồi!
Bồ tát hỏi:

– Ngộ Không, nhà ngươi định nói gì vậy? Hành Giả đáp:
– Thưa bồ tát. Ngộ Không này có cách “tương kế tựu kế”
không biết Bồ tát có chịu nghe cho không?

Bồ tát nói:

– Nhà ngươi nói xem! Hành Giả nói:
– Thưa Bồ tát, ngài xem trong khay có hai viên tiên đơn, đó là lễ vật ra mắt yêu quái của chúng ta. Mặt sau chiếc khay khắc bốn chữ “Lăng Hư Tử chế” đó là đầu mối dẫn chúng ta vào với yêu quái. Nếu ngài nghe con? Con sẽ bày một kế chẳng phải dùng đến binh khí, chẳng phải mệt sức đánh nhau, mà yêu quái chịu thua ngay, áo Phật hiện trước mắt. Nếu ngài không nghe thì ngài về phương Tây, con sang phương Đông, áo Phật biếu cho nó, Tam Tạng trắng tay mà thôi.

Bồ tát cười, nói:

– Con khỉ chỉ được cái bẻm mép. Hành Giả nói:
– Đâu có, một mẹo hay đấy! Bồ tát nói:
– Mẹo hay thế nào? Hành Giả nói:
– Chiếc khay khắc bốn chữ “Lăng Hư Tử chế”, hẳn đạo nhân tên là Lăng Hư Tử. Ngài theo kế của con biến thành gã đạo nhân. Còn con sẽ ăn một viên tiên đơn, rồi biến thành một viên khác to hơn một chút. Ngài bưng chiếc khay và hai viên tiên đơn
đến mừng thọ yêu quái, tặng cho nó viên to. Khi yêu quái nuốt xong, bấy giờ con ở trong bụng sẽ ra tay. Nếu nó không chịu trả áo cà sa, con sẽ lôi ruột gan nó ra.

Bồ tát không nghĩ được cách nào, đành gật đầu nghe theo. Hành Giả cười nói:

– Được chứ!

Lúc ấy, Bồ tát mở lòng từ bi quảng đại, pháp lực vô biên, ức vạn hóa thân, lấy tâm hội ý, lấy ý hội thân, trong giây lát biên ngay thành Lăng Hư Tử:

Phấp phới tà áo bạc, Phiêu diêu nhẹ bước chân. Quắc thước như tùng bách, Thanh tú mấy ai bằng.
Đi đi không cố định, Đến đến cũng tùy mình. Đều là một pháp[113] cả, Nhưng vẫn khác yêu tinh.
Hành Giả nhìn, nói:

– Tuyệt quá, tuyệt quá! Ngài là Bồ tát yêu tinh, hay là yêu tinh
Bồ tát đấy?

Bồ tát cười, nói:

– Ngộ Không, Bồ tát, yêu tinh đều là ý niệm cả. Nếu bàn cho đến gốc, thảy đều không có.

Hành Giả trong lòng giác ngộ, bèn quay người biến thành một viên tiên đơn:

Trong khay nằm chắc chắn,
Tròn trĩnh sáng lung linh.

Ba ba lần nhào trộn, Sáu sáu ngón nặn hình. Luyện lửa vàng rực rỡ, Thành viên sáng như gương. Chì, thủy ngân bọc vỏ,
Phải đâu của tầm thường.

Hành Giả biến thành viên linh đơn to hơn một chút Bồ tát nhận rõ, đặt vào khay pha lê đi thẳng vào cửa động yêu quái, ngắm nhìn xung quanh thấy quả là:

Vách cao động thẳm, Đỉnh non mây vờn. Tùng bách tươi tốt, Gió thổi xuyên non.
Vách cao động thẳm, yêu quái vào ra người chẳng thấy: Tùng bách tươi tốt, chân tiên ẩn dật, đúng nơi đây! Núi có khe sâu, thành suối chảy,
Nước rơi réo rắt tựa đàn ca. Vách có hươu nai, rừng có hạc,
Sáo trời vi vút thỏa lòng ta.

Thực là:

Yêu tinh có phúc hàng Bồ tát, Bồ tát từ bi cũng cứu ra.

Bồ tát ngắm cảnh, trong lòng mừng thầm nghĩ:

– Yêu quái chiếm động núi này cũng có chút sùng đạo đây.
Rồi từ đấy trong lòng đã sẵn chút từ bi.

Vào tới cửa động, lũ tiểu yêu giữ cửa nhận ra, nói:

– Lăng Hư tiên trưởng đã đến.

Chúng bèn một mặt cho người vào báo, một mặt đưa vào. Yêu quái cũng vội vàng ra cửa động đón và nói:
– Kính chào Lăng Hư tiên trưởng. Hôm nay ngài hạ cố tới đây khiến nhà tranh thêm sáng sủa!

Bồ tát nói:

– Tiểu đạo kính dâng một viên tiên đơn, gọi là chút quà mừng thọ.

Hai người chào nhau xong, rồi ngồi xuống trò chuyện việc hôm trước. Bồ tát không trả lời, vội vàng bưng khay linh đơn nói:

– Thưa đại vương, gọi là chút lòng thành của tiểu đạo. Rồi nhặt ngay viên linh đơn to đưa cho yêu quái nói:
– Chúc đại vương sống lâu!

Yêu quái cũng nhặt một viên đưa cho Bồ tát nói:

– Cũng chúc Lăng Hư Tử như vậy,

Mời xong, yêu quái nuốt liền. Viên thuốc vừa bỏ vào mồm, thuận miệng trôi tuột xuống. Lúc ấy, Hành Giả hiện nguyên hình, khuấy động lung tung, yêu quái ngã lộn xuống đất. Bồ tát cũng hiện bản tướng, hỏi việc yêu quái lấy trộm cà sa. Hành Giả từ trong mũi yêu tinh chui ra, Bồ tát sợ yêu quái vô lễ, bèn lấy cái vòng chụp xuống đầu. Yêu quái chồm dậy, cầm thương xông vào đâm. Hành Giả, Bồ tát vội bay vút lên không niệm chân ngôn, làm cho yêu quái cảm thấy đầu óc nhức nhối quăng cả thương, lăn quằn quại trên mặt đất. Trên không Hành Giả cười bò. Dưới đất, yêu tinh lăn lộn, Bồ tát nói:
– Con súc sinh kia, đến bây giờ có chịu quy y không?

Yêu quái lắp bắp thưa:

– Con xin vui lòng quy y, xin tha tội chết!

Hành Giả sợ mất thì giờ, chỉ muốn đánh chết. Bồ tát vội vàng ngăn lại, nói:

– Chớ có giết nó. Ta đã có cách trừng phạt nó. Hành Giả nói:
– Đồ quái vật, không đánh chết đi còn giữ lại làm gì? Bồ tát nói:
– Đằng sau núi Lạc Già của ta chưa có người trông coi, ta muốn đem nó về làm thần giữ núi.

Hành Giả cười, nói:

– Đúng là bậc từ bi cứu khổ, không nỡ hại một sinh linh nào.
Giá như lão Tôn có câu thần chú ấy thì đọc ngay cho con mẹ nó một nghìn lần! Khi nào gặp nhiều gấu đen thì cứ mời ngài là xong!

Lại nói chuyện yêu quái tỉnh dậy hồi lâu, cảm thấy đầu vẫn còn đau, bèn quỳ xuống đất van xin:

– Xin tha chết cho, tôi nguyện quy y chính quả!

Bồ tát bấy giờ mới từ trên mây hạ xuống, xoa dầu thụ giới cho yêu quái, bảo nó trả áo cà sa, cầm thương dài đi theo hầu bên cạnh. Thế là con gấu đen:

Lòng dạ dã man nay đã định, Tính tình ương bướng đến nay chừa.
Bồ tát còn dặn dò thêm:

– Này Ngộ Không, nhà ngươi về đi, cố gắng hầu hạ Đường
Tăng, từ nay trở đi, không được càn rỡ sinh sự nữa.

Hành Giả nói:

– Cảm tạ Bồ tát chẳng quản xa xôi, đệ tử phải đưa ngài về chứ!

Bồ tát nói:

– Ta miễn cho.

Hành Giả đành cầm lấy áo cà sa, cúi chào từ biệt. Bồ tát cũng đem gấu đen về thẳng biển lớn. Có bài thơ làm chứng rằng:

Mây lành rực rỡ thân vàng,

Đẹp thay muôn đạo hào quang chói ngời.

Từ bi cứu nạn cứu người,

Khắp trong pháp giới rạng ngời hoa sen.

Đến đây vì chuyện kinh truyền, Trở về mĩ mãn không vương vấn gì.
Yêu tinh quy phục theo đi,

Áo cà sa gấm lại về thiền môn.

Cuối cùng không biết việc thế nào, xem hồi sau sẽ rõ.

Chú thích:
[111] Nguyên văn: bánh thịt.
[112] Trong tiếng Hán còn có nghĩa là gấu đen.
[113] Đạo phật cho rằng vạn sự, vạn vật đều là một Pháp thân Chân thể mà ra cả, nhưng tùy theo nhân duyên hội hợp khác nhau mà thành những hiện tượng khác nhau.