Trang

【Tây Du Ký】Hồi thứ sáu

Quan âm dự hội hỏi nguyên nhân
Tiểu thánh trổ tài bắt Đại thánh

Tạm không nói đến chuyện các thiên thần vây bắt và Đại thánh vào động nghỉ ngơi vội.

Lại nói chuyện đức Quan Âm bồ tát đại từ đại bi, cứu khổ cứu nạn ở núi Phổ Đà, Lạc Già, ngoài Nam Hải được Vương Mẫu mời dự hội Bàn Đào, bèn cùng với đồ đệ cả là Huệ Ngạn hành giả đến cung Dao Trì, thấy trong cung lạnh lẽo vắng vẻ, bàn tiệc bừa bãi. Có mấy vị tiên nhưng chẳng vị nào ngồi vào chỗ, mà lại túm tụm vào một nơi xì xào bàn tán. Bồ tát và các vị tiên chào hỏi xong, mọi người kể lại sự việc. Bồ tát nói:

– Hội hè chẳng có, chén rượu cũng không, các ngài hãy cùng bần tăng đi yết kiến Thượng đế vậy.

Mọi người vui lòng đi theo. Đến trước điện Thông Minh, đã thấy bốn vị đại thiền sư, Xích Cước đại tiên có mặt ở đấy cả rồi. Mọi người ra đón Bồ tát, kể chuyện Thượng đế đang buồn phiền vì phải điều thêm binh đi bắt yêu quái, nhưng việc chưa xong. Bồ tát nói:
– Tôi muốn yết kiến Thượng đế, phiền các vị vào tâu giúp. Thiền sư Khâu hoàng đế lập tức vào điện Linh Tiêu báo lại,
Thượng đế cho mời Bồ tát vào.

Lúc ấy có cả Thái Thượng lão quân ngồi trên, và Vương Mẫu ngồi phía sau. Bồ tát dẫn mọi người vào lạy Thượng đế, chào Lão Quân và Vương Mẫu, ai nấy đã ngồi đâu vào đấy, Bồ tát mới hỏi:
– Hội Bàn Đào như thế nào rồi? Thượng đế đáp:
– Hội Bàn Đào hàng năm rất vui, năm nay thì bị một con khỉ quái làm loạn, cho nên mới chỉ mời suông mà thôi.

Bồ tát nói:

– Con khỉ quái đó ở đâu ra? Thượng đế nói:
– Con khỉ quái này hóa ra từ quả trứng đá ở núi Hoa Quả, nước Ngạo Lai, thuộc Đông Thắng Thần Châu. Khi mới sinh ra, mắt đã phóng hào quang chiếu tận tới thiên phủ. Do không ngăn ngừa từ đầu để sau này thành tinh, tài nghệ hàng long phục hổ, tự ý xóa cả tên trong sổ sinh tử. Khi ấy, Long vương, Diêm vương đã tâu rõ chuyện, trẫm định cho bắt ngay. Nhưng Trường Canh tinh quân tâu rằng: “Khắp trong ba giới, phàm loài nào có
chín lỗ[61]

đều có khả năng tu luyện thành tiên được”, nên trẫm
mới muốn ra ơn dạy dỗ, gọi hắn lên thượng giới, phong cho chức quan Bật mã ôn Ngự mã giám. Song hắn lại chê quan chức nhỏ, làm loạn thiên cung. Trẫm lại sai Lý thiên vương và Na Tra thái tử đi dụ hàng, xuống chiếu vỗ về, gọi lên thượng giới, phong hắn là “Tề Thiên đại thánh”, hữu chức vô lộc. Nhân lúc rỗi việc, hắn rong chơi khắp nơi. Trẫm lại sợ sinh những chuyện rắc rối, bèn giao cho hắn trông nom vườn đào. Ở đây, hắn cũng không tuân theo phép luật, hễ có quả to trái chín là hắn trộm ăn hết sạch. Đến khi mở hội Bàn Đào, hắn là chức quan không có lộc, không được mời, thế là hắn bầy mưu đánh lừa Xích Cước đại tiên, biến thành Xích Cước giả vào dự hội, ăn vụng hết cả của ngon vật lạ, lại ăn trộm cả tiên đơn của Lão Quân và mấy vò ngự tửu mang về núi cũ, cùng bầy khỉ thưởng thức. Trẫm rất buồn phiền, đã điều động mười vạn thiên binh, căng kín thiên la địa võng vây bắt mà ngày hôm nay chưa thấy tin báo, không biết
thắng bại thế nào?

Bồ tát nghe xong, lập tức dặn Huệ Ngạn hành giả:

– Nhà ngươi mau mau rời khỏi thiên cung, xuống ngay núi Hoa Quả dò xét tình hình, nếu thấy hai bên đánh nhau thì hãy giúp sức, cốt sao mang được tin tức chính xác về báo.

Huệ Ngạn hành giả nai nịt gọn gàng, cầm cây côn sắt, cưỡi mây rời thiên cung đến thẳng núi Hoa Quả, thấy thiên la địa võng căng kín tầng tầng, các cửa doanh đánh chiêng làm hiệu, vây chặt quả núi đến giọt nước cũng không tiết ra được. Huệ Ngạn bèn cất tiếng gọi:

– Thiên binh giữ cửa doanh các ngươi vào báo ngay có Mộc Soa, thái tử thứ hai của Lý thiên vương, đại đồ đệ của đức Quan âm ngoài Nam Hải, hiệu là Huệ Ngạn đến dò xét tình hình.

Ngũ nhạc thần binh ở trong doanh báo ngay bản doanh, bốn tướng Huệ Nhật Thủ, Mão Nhật Kê, Tinh Nhật Mã và Phong Nhật Thỏ lại truyền tin vào dưới trướng, Lý thiên vương bèn phất cờ lệnh, ra lệnh mở thiên la địa võng mời Huệ Ngạn vào. Khi ấy, phương Đông vừa sáng, Huệ Ngạn theo ngọn cờ tiến vào, cúi lạy bốn Đại thiên vương và Lý thiên vương. Lạy xong, Lý thiên vương hỏi:

– Con từ đâu tới? Huệ Ngạn thưa:
– Con theo đức Quan Âm đến dự hội Bàn Đào. Ngài thấy hội tiệc lạnh lẽo, cung điện vắng lạnh, bèn dẫn con và mọi người đến gặp Thượng đế. Thượng đế cho biết cha đã cầm quân xuống hạ giới hàng phục khỉ quái, suốt ngày nay chưa thấy về báo tin, không biết thắng bại ra sao. Bồ tát bèn sai con xuống xem hư thực thế nào.

Lý thiên vương nói:
– Hôm qua, cha đến đây đóng doanh hạ trại, sai chín Diệu tinh quân ra khiêu chiến, bị khỉ quái trổ phép thần thông đánh bại, họ phải chạy về. Sau cha thân chinh cầm quân, hắn cũng dàn thành thế trận. Mười vạn thiên binh của cha đánh nhau với hắn mãi tới buổi chiều, bị hắn dùng “phép phân thân” đánh bại. Khi cha thu quân, chỉ bắt được mấy loài lang trùng hổ báo mà thôi, chứ không hề bắt được nửa con khỉ quái nào. Hôm nay, cha vẫn chưa ra đánh.

Chưa dứt lời, đã thấy ngoài cửa doanh có người vào báo:

– Đại thánh dẫn đàn khỉ đang thách đánh ở bên ngoài.

Bốn đại thiên vương cùng Lý thiên vương, và thái tử bàn việc xuất quân. Mộc Soa nói:

– Thưa cha, đức Bồ tát dặn con xuống đây dò xét tình hình, nếu gặp trận đánh thì phải giúp sức. Nay con tuy bất tài cũng xin ra trận xem Đại thánh thế nào!

Thiên vương nói:

– Con theo đức Bồ tát tu hành đã mấy năm, chắc cũng có nhiều tài nghệ. Nhưng cũng phải chú ý đấy!

Thái tử bèn mặc áo thêu, múa cây côn sắt, nhảy ra ngoài cửa trận lớn tiếng quát:

– Kẻ nào là Tề Thiên đại thánh?

Đại thánh chống thẳng cây gậy Như ý trả lời:

– Chính lão Tôn đây! Nhà ngươi là ai mà dám hỏi ta? Mộc Soa nói:
– Ta là Mộc Soa, thái tử thứ hai của Lý thiên vương, nay là đồ đệ hộ giá của đức Quan Âm bồ tát, pháp danh là Huệ Ngạn.

Đại thánh nói:

– Nhà ngươi sao không ở Nam Hải tu hành, lại đến đây gặp ta
có việc gì?

Mộc Soa nói:

– Sư phụ sai ta ra tìm hiểu tình hình, thấy nhà ngươi cuồng bạo, nên ta ra bắt sống!

Đại thánh nói:

– Nhà ngươi mà dám khoác lác thế à? Chớ có chạy, thử nếm một gậy của lão Tôn đây!

Mộc Soa bình tĩnh như không, múa cây côn sắt đánh lại. Hai người đánh nhau trên sườn núi, ngoài cửa trận rất quyết liệt:

Cùng là gậy đấu gậy, Nhưng chất sắt khác nhau, Và người có giống đâu,
Dù là lính chọi lính. Một người tức Đại thánh, Là Thái ất tán tiên.
Một, đồ đệ Quan Âm, Pháp danh là Huệ Ngạn, Côn sắt nghìn cân nặng, Dồn dập đánh rất hăng. Lục đinh, Lục giáp thần, Trổ thần thông giúp đỡ. Và cây gậy Như ý,
Lấy từ đáy thiên hà, Trấn một vùng biển xa, Có vô biên pháp lực.
Hai đối thủ đấu sức, Biến hóa thật vô cùng. Bên côn múa quay cuồng, Sát sườn, nhanh như gió. Bên cây gậy Như ý,
Đỡ trước và đón sau. Quyết chiến chẳng tha đâu, Không một giây lơi lỏng. Bên cờ bay hùng dũng,
Bên trống đánh thùng thùng Thiên tướng vây mấy tầng Khỉ quái ra từng lũ.
Mây sầu che địa phủ, Sát khí bốc thiên cung. Hôm qua đánh đã hăng,
Hôm nay càng khủng khiếp. Tài Hầu vương thật tuyệt, Mộc Soa thua chạy dài.
Đại thánh đánh nhau với Huệ Ngạn năm, sáu mươi hiệp liền, Huệ Ngạn cánh tay mỏi nhừ, không địch nổi, bèn nhử hờ một cây côn rồi chạy về bản trận. Đại thánh cũng thu quân, hạ trại ngoài cửa động. Chỉ thấy ngoài cửa doanh của thiên vương, thiên binh lớn bé chạy ra đón thái tử, mở đường chạy thẳng về bản trận. Mộc Soa thở hồng hộc nói với bốn thiên vương và Lý Thác Tháp:

– Đại thánh giỏi lắm! Giỏi lắm! Thật là thần thông quảng đại,
con không địch nổi, thua trận chạy về!

Lý thiên vương thấy vậy, trong lòng lo sợ, lập tức viết biểu xin viện binh, và sai Đại Lực quỷ vương, Mộc Soa thái tử trở về thượng giới tâu rõ tình hình.

Hai người không dám chậm trễ, chui ngay ra khỏi thiên la địa võng, cưỡi đám mây lành, trong chớp mắt đã lên tới điện Thông Minh. Bốn đại thiên sư dẫn họ vào điện Linh Tiêu dâng biểu, Huệ Ngạn đến yết kiến Bồ tát. Bồ tát hỏi:

– Nhà ngươi đi dò xét tình hình, thấy thế nào? Huệ Ngạn thưa:
– Con vâng mệnh xuống núi Hoa Quả, gọi mở cửa thiên la địa võng, vào yết kiến phụ thân, thưa với người chuyện sư phụ sai con đi. Phụ thân con nói: “Hôm qua đánh nhau với khỉ quái một trận, mà chỉ bắt được các loài hổ, báo, voi, sư tử, không hề bắt được một con khỉ nào”. Hai cha con đang nói chuyện, thì khỉ quái lại thách đánh. Con xin ra trận, múa côn sắt đánh nhau với hắn năm, sáu mươi hiệp, con không địch nổi, phải bỏ chạy về bản doanh. Vì vậy phụ thân con mới sai con và Đại Lực quỷ vương về đây cầu cứu.

Bồ tát cúi đầu nghĩ ngợi.

Lại nói chuyện Thượng đế mở tờ biểu, thấy nói xin cứu viện, bèn cười gằn nói:

– Bực thật! Con khỉ quái đó mà lắm mưu trí đến thế sao? Hắn dám địch lại cả mười vạn thiên binh! Bây giờ Lý thiên vương lại xin cứu viện nữa, thì lấy đâu ra thiên binh mà giúp?

Vừa dứt lời, Quan Âm chắp tay thưa rằng:

– Xin bệ hạ yên tâm, bần tăng xin cử một vị thần có thể bắt được con khỉ đó.

Thượng đế hỏi:
– Cử vị thần nào? Bồ tát thưa:
– Đó là người cháu của bệ hạ, tên là Hiển Thánh Nhị Lang chân quân, hiện ở cửa sông Quán thuộc Quân Châu, đang được hưởng cúng tế nơi hạ giới. Trước đây, vị thần ấy đã giết trừ được sáu loài yêu quái, lại thêm có anh em Mai Sơn và một nghìn hai trăm thảo đầu dưới trướng thần thông biến hóa. Họ chỉ thích điều động chứ không thích gọi đến. Bệ hạ hãy sai viết một tờ chiếu điều binh, sai vị thần ấy giúp sức, là có thể bắt được khỉ quái.

Thượng đế nghe lời, lập tức truyền viết tờ chiếu điều quân, và sai Đại Lực quỷ vương mang đi.

Quỷ vương tiếp chỉ, lập tức cưỡi mây đến thẳng cửa sông
Quán, trong chốc lát đã tới miếu Nhị Lang chân quân.

Quỷ sứ canh cửa chạy vào báo:

– Có sứ giả nhà trời mang chiếu chỉ tới.

Nhị Lang cùng mọi người ra đón, đoạn đốt hương mở tờ chiếu ra đọc. Tờ chiếu viết:

“Con khỉ quái núi Hoa Quả là Tề Thiên đại thánh làm loạn, ăn trộm đào tiên, rượu ngự, linh đơn, phá rối hội Bàn Đào. Trẫm đã sai mười vạn thiên binh, căng mười tám bức thiên la địa võng bao vây đánh bắt, nhưng chưa thắng nổi.

Vậy nay điều cháu cùng các anh em kết nghĩa đến ngay núi Hoa Quả giúp sức tiễu trừ. Khi nào thành công sẽ có trọng thưởng.”

Nhị Lang mừng lắm, nói:

– Xin sứ giả cứ về, tôi xin vác đao đi giúp ngay!

Quỷ vương bèn trở về tâu lại. Chuyện không nói đến nữa.
Nhị Lang gọi ngay sáu anh em Mai Sơn gồm bốn thái úy là Khang, Trương, Diêu, Lý và hai tướng quân Quách Thân, Trực Kiện. Mọi người tề tựu đông đủ trước điện, Nhị Lang nói:

– Vừa rồi Thượng đế có sai bọn ta tới núi Hoa Quả để diệt trừ khỉ quái. Giờ các anh em cùng đi cả với tôi.

Mọi người đều hăng hái ra đi. Nhị Lang lập tức điểm thần binh bản bộ, mang ưng dắt chó, khoác nỏ đeo cung, cưỡi trận cuồng phong, trong chớp mắt đã vượt qua Đông Dương đại hải, đến thẳng núi Hoa Quả. Mọi người thấy thiên la địa võng căng kín tần tầng, không sao vào được, bèn cất tiếng gọi:

– Các thần tướng giữ thiên la địa võng nghe đây: Ta là Nhị Lang Hiển Thánh chân quân được Thượng đế điều xuống để bắt khỉ quái, hãy mau mau mở cửa cho ta vào.

Một lát sau, các vị thần truyền tin qua từng tầng cửa vào trong. Bốn đại thiên vương và Lý thiên vương ra cả ngoài cửa doanh đón tiếp. Chào hỏi xong, Nhị Lang hỏi chuyện đánh nhau thắng bại thế nào. Các thiên vương kể lại đầy đủ sự việc. Nhị Lang cười nói:

– Tiểu thánh đến đây, ắt phải đấu phép thần thông với hắn. Vậy các vị phải cuốn thiên la địa võng lại, chỉ cần bủa vây cẩn mật bốn phía, để tôi đấu võ với hắn. Nếu thua, các vị không cần phải đánh giúp, đã có các anh em tôi giúp sức rồi. Nếu thắng, cũng không cần các vị buộc trói, đã có các anh em tôi ra tay. Chỉ xin Thác Tháp thiên vương sử dụng chiếc kính chiếu yêu đứng trên không trung, phòng khi hắn thua trận chạy trốn nơi nào, thì kính chiếu soi rõ ràng, đừng để hắn chạy thoát.

Thiên vương ai nấy dàn ra bốn góc, thiên binh thì dàn thành thế trận.

Nhị Lang dẫn bốn vị thái úy, hai tướng quân, kể cả bản thân là bảy anh em ra trước trận khiêu chiến, dặn dò các tướng ở lại
giữ doanh trại cẩn thận, tập hợp bọn chim ưng chó săn, thảo đầu thần sẵn sàng đợi lệnh. Nhị Lang đến ngoài động Thủy Liêm, thấy đàn khỉ đã bày thành thế trận đàng hoàng và ở giữ trung quân, dựng một lá cờ to, trên đề bốn chữ “Tề Thiên đại thánh”. Nhị Lang tức giận bèn quát:

– Loài yêu quái khốn kiếp kia, tại sao dám xưng là “Tề
Thiên”?

Sáu anh em Mai Sơn nói:

– Đừng hỏi han nữa, gọi hắn ra đánh nhau thôi!

Bọn khỉ đứng ngoài cửa động, trông thấy Nhị Lang vội vàng chạy về báo. Hầu vương lập tức rút cây gậy sắt bịt vàng, mặc áo giáp vàng, đi đôi hài vân, đội mũ vàng tía, bước ra ngoài cửa trận, ngẩng đầu quan sát, thấy tướng mạo Nhị Lang thanh tú lạ lùng. Thực là:

Hình dung thanh tú uy nghi, Mắt sáng lấp lánh, tai thì rủ vai. Đầu đội mũ phượng ba ngôi,
Mình mặc áo vũ vàng tươi một màu.

Hài vàng, quần cũng vàng au, Ngang lưng đai ngọc tươi màu hoa thêu. Cây cung đeo tựa trăng treo,
Ngọn giáo ba mũi sáng theo tay cầm.

Từng phá núi cứu mẫu thân,

Từng giương cung bắn phượng hoàng Thoa La.

Tám yêu giết, tiếng vang xa, Mai Sơn sáu vị cũng là anh em. Cao thượng chẳng nhập sổ tiên,
Tự hào về chốn Quán Giang làm thần.

Xích thành hiển hiện anh linh,

Thần thông biến hóa tên rành Nhị Lang.

Đại thánh trông thấy bật cười, rút cây gậy sắt bịt vàng ra, lớn tiếng quát:

– Nhà ngươi là tiểu tướng ở đâu, mà dám cả gan tới đây khiêu chiến?

Nhị Lang quát lại:

– Nhà ngươi có mắt như mù, không nhận ra ta sao? Ta là cháu ngoại của Thượng đế, sắc phong là Chiêu Huệ Linh Hiển Vương Nhị Lang đó. Nay ta vâng lệnh Thượng đế đến đây bắt con khỉ Bật mã ôn làm loạn thiên cung. Nhà ngươi vẫn chưa biết sắp chết sao?

Đại thánh nói:

– A, ta nhớ ra rồi. Trước đây, em gái của Thượng đế nhớ tiếc phàm trần, xuống hạ giới lấy chồng là Dương Quân, sinh được một người con trai, người ấy từng dùng búa bổ vỡ núi Đào Sơn. Đó là nhà ngươi đấy hử? Ta muốn mắng nhà ngươi mấy câu, nhưng ta với ngươi không oán thù gì. Ta định nện cho nhà ngươi một gậy, nhưng lại tiếc tính mạng nhà ngươi. Thôi, đồ nhãi ranh hãy cút về đi, và gọi bốn đại thiên vương ra đây mau!

Nhị Lang nghe xong, bừng bừng tức giận, nói:

– Đồ khỉ quái khốn kiếp, chớ có vô lễ! Nếm thử một đao của ta đây!

Đại thánh nghiêng mình tránh, rồi vung gậy sắt đánh lại. Hai người đánh nhau rất dữ dội:

Chiêu Huệ Nhị Lang thần, Tề Thiên Tôn đại thánh,
Một người kiêu ngạo lắm, Lừa đánh Mỹ hầu vương.
Một người chẳng phải thường, Tài ngang bậc lương đống. Hai bên vừa giáp trận,
Đều đã đánh rất hăng. Trước chẳng biết nông sâu, Nay mới hay nặng nhẹ.
Gậy sắt như rồng múa, Giáo thần tựa phượng bay. Đỡ đông và gạt tây,
Đón sau và đánh trước. Phía bên này giúp sức, Có anh em Mai Sơn.
Phía bên kia lệnh truyền, Là bốn tướng Lưu, Mã. Cờ bay và trống gõ,
Ai nấy dốc một lòng. Tiếng thét, tiếng chiêng rung, Ai nấy đều nức dạ.
Đao hai lưỡi biến hóa, Đánh đỡ thật tuyệt vời. Gậy sắt quý nhất đời,
Múa vờn tranh phần thắng.

Sơ hở là mất mạng,
Lầm lỡ ắt rơi đầu.

Nhị Lang đánh nhau với Đại thánh liền ba trăm hiệp không phân thắng bại, bèn trổ hết thần uy, lắc mình một cái, tức thì người cao muôn trượng, mặt xanh, răng nhọn, tóc đỏ, hai tay cầm một ngọn giáo thần ba mũi hai lưỡi, trông tựa đỉnh núi Hoa Sơn, vô cùng hung dữ, nhắm đầu Đại thánh bổ xuống. Đại thánh cũng sử dụng thần thông, biến thành người giống hệt Nhị Lang từ thân người đến mồm miệng, cầm gậy Như ý bịt vàng, khác nào trên cây cột chống trời trên đỉnh Côn Lôn, chặn ngay Nhị Lang thần lại, khiến cho hai nguyên soái Mã, Lưu run như cầy sấy, phất cờ không nổi; hai tướng Băng, Ba sợ chết khiếp, múa đao không xong. Ở bên ngoài trận, sáu tướng Khang, Trương, Diêu, Lý, Quách Thân, Trực Kiện truyền hiệu lệnh, thả các thảo đầu thần sang bên động Thủy Liêm, tung chim ưng chó săn, giương cung đặt nỏ, nhất tề xông vào đánh giết. Đáng thương thay, bốn kiện tướng khỉ quái chạy tan tác, hai ba nghìn tiểu yêu
bị bắt sống! Số còn lại quẳng gươm vứt giáo, ném giáp buông cung, bỏ chạy tán loạn, kêu khóc như ri, rúc vào núi, chui vào hang, khác nào chim ngủ sợ mèo hoang, sao tung đầy trời rộng. Mấy anh em thắng trận, chuyện không nói đến nữa.

Lại nói chuyện Nhị Lang và Đại thánh dùng phép thuật biến hóa pháp thân của mình to lớn như trời đất. Hai bên đang đánh nhau, Đại thánh bỗng thấy khỉ quái trong trận của mình sợ hãi chạy tan tác, đâm ra hoang mang, thu vội pháp thân, cầm gậy co người bỏ chạy. Nhị Lang thấy Đại thánh bỏ chạy, bèn đuổi theo quát:

– Chạy đi đâu? Hàng mau thì ta tha chết cho!

Đại thánh không dám đánh trả, chỉ ra sức chạy. Chạy đến gần cửa động lại bị bốn thái úy Khang, Trương, Diêu, Lý và hai tướng quân Quách Thân, Trực Kiện nhất tề dẫn quân chặn lại quát:

– Con khỉ khốn kiếp! Chạy đi đâu?

Đại thánh sợ quá, chân tay luống cuống, vội biến cây gậy sắt thành cái kim theo bé xíu giấu trong tai, rồi lắc mình một cái, biến thành con chim sẻ, bay đậu trên ngọn cây. Sáu anh em Mai Sơn ngơ ngơ ngác ngác, tìm khắp mọi nơi không thấy, đều kêu ầm cả lên:

– Con khỉ biến mất rồi! Con khỉ biến mất rồi! Đang lúc ầm ĩ thì Nhị Lang đến, hỏi:
– Các anh em đuổi nó tới đâu thì không thấy? Mọi người thưa:
– Chúng tôi vừa mới vây bọc hắn ở đây, thì đã không thấy rồi.

Nhị Lang trợn tròn đôi mắt phượng quan sát, thấy Đại thánh biến ra con chim sẻ, đậu trên ngọn cây, bèn thu pháp thuật, bỏ cung đặtg giáo, lắc mình một cái, biến thành một con chim ưng,
tung cánh bay lên đánh. Đại thánh thấy vậy bèn vỗ cánh bay đi, biến thành một con quạ to bay vút lên trời. Nhị Lang thấy vậy, cũng lại vỗ cánh một cái, biến thành một con hạc biển, bay chui qua đám mây xông vào mổ. Đại thánh bèn sà xuống chui vào lòng suối, biến thành một con cá lặn sâu vào làn nước. Nhị Lang đuổi tới bờ suối thì không thấy tăm hơi Đại thánh đâu cả, trong bụng nghĩ thầm:

– Con khỉ này chỉ có thể chui xuống nước, biến thành loài tôm cá nào đó. Để ta biến hóa lừa nó.

Bèn biến thành một con ngư ưng bơi tung tăng nơi cuối dòng đợi bắt Đại thánh. Đại thánh đã biến ra một con cá thuận dòng đang bơi xuống, bỗng thấy một con chim giống con chim cắt mà lông lại xanh, giống con cò mà trên đầu lại không có mào dài, giống con hạc mà chân lại không đỏ, bèn nghĩ bụng:

– Đúng là Nhị Lang biến thành, đợi bắt ta rồi.

Thế là Đại thánh vội vã quay đầu, quẫy đuôi một cái rồi bỏ chạy. Nhị Lang trống thấy, nói:

– Con cá quẫy đuôi kia trông như cá chép mà đuôi không đỏ, như cá diếc mà không có vẩy hoa, như cá rô mà đầu không có chấm, như cá mè mà mang không có ngạnh. Tại sao nó vừa trông thấy ta đã bỏ chạy ngay? Chắc hẳn là con khỉ biến thành đây.

Bèn đuổi theo mổ một phát. Đại thánh vội vàng lặn sâu xuống nước, biến thành con rắn nước bơi vào bờ rồi chui vào bụi cỏ. Nhị Lang mổ không trúng lại thấy động nước và thấy một con rắn chuồn đi, biết ngay đó là Đại thánh, vội vàng quay mình biến thành một con hạc màu tro cổ dài nghêu, thò cái mỏ nhọn hoắt tựa hai mũi kim xông tới mổ con rắn. Rắn lại nhảy một phát, biến thành một con chim giẽ ngơ ngác đậu trên đám cỏ lác. Nhị Lang thấy Đại thánh biến ra loài đê tiện như vậy, chim giẽ
là loài chim đê tiện đa dâm nhất trong các loài chim, bất kể quạ, ưng, loan, phượng, nó đều đạp mái bừa, vì vậy Nhị Lang không thèm tới gần, hiện ngay bản tướng, chạy đi lấy cung tên lại bắn. Đại thánh nhân cơ hội ấy, nhảy ngay lên sườn núi, nằm rạp xuống và biến thành một ngôi miếu thổ địa! Miệng há ra làm cửa, răng biến thành cánh cửa, lưỡi biến thành Bồ tát, mắt biến thành cửa sổ, chỉ còn cái đuôi chẳng biết giấu vào đâu, bèn biến thành một cái cột cờ dựng sau phía miếu.

Nhị Lang đuổi lên bờ, không thấy con chim bị đuổi đâu cả, chỉ thấy một ngôi miếu nhỏ, bèn căng cặp mắt phượng nhìn kĩ, thấy cột cờ dựng phía sau miếu, thì cười nói:

– Con khỉ đây rồi! Hắn lại lừa ta lần này sao? Ta đã từng thấy nhiều đền miếu, nhưng không thấy ngôi miếu nào mà cột cờ lại dựng ở đằng sau cả. Hẳn là yêu quái này bày trò, lừa ta bước vào là nó cắn chết tươi ngay. Nhưng ta đâu có vào? Để ta đấm một phát vào cửa sổ, rồi đạp một phát vào cánh cửa!

– Hỏng! Hỏng! Cánh cửa là răng của ta, cửa sổ là mắt của ta, nếu hắn đạp vào răng, đấm vào mắt thì còn gì là đời!

Bèn chồm lên như hổ vồ, nhảy vút lên không trung, rồi không thấy đâu nữa.

Nhị Lang đang chạy ngược chạy xuôi tìm kiếm, chợt thấy bốn thái úy và hai tướng quân kéo đến hỏi:

– Anh đã bắt được Đại thánh chưa? Nhị Lang cười, nói:
– Con khỉ vừa biến ra ngôi miếu lừa ta. Ta đang định đấm vào cửa sổ, đạp vào cánh cửa, thì vụt một cái, hắn lại biến đâu mất hút. Lạ quá! Lạ quá!

Mọi người kinh ngạc, tìm kiếm khắp bốn phía, nhưng vẫn chẳng thấy tông tích đâu cả. Nhị Lang nói:
– Các anh em cứ tuần tra canh gác ở đây, để tôi đi tìm nó.

Bèn nhảy vút lên mây, đứng giữa tầng không, thì thấy Lý thiên vương cùng Na Tra thái tử đang giơ cao kính chiếu yêu lên soi. Nhị Lang hỏi:

– Thiên vương đã soi thấy Hầu vương chưa? Thiên vương đáp:
– Chưa thấy. Tôi đang soi tìm nó đây.

Nhị Lang kể lại chuyện thi tài đấu phép và chuyện bắt đàn khỉ, rồi nói:

– Nó biến ra ngôi miếu, tôi đang định đánh, thì nó lại biến mất dạng.

Lý thiên vương nghe nói, nâng kính chiếu yêu soi khắp bốn phương, rồi cười khà khà bảo:

– Ngài Nhị Lang ơi, mau lên! Con khỉ dùng phép tàng hình thoát ra khỏi vòng vây, về cửa sông Quán Giang của ngài rồi.

Nhị Lang nghe nói, lập tức cầm lấy ngọn giáo thần, đuổi theo về Quán Giang.

Lại nói chuyện Đại thánh chạy tới cửa sông Quán Giang, lắc mình một cái, biến thành người giống hệt Nhị Lang, dừng đám mây, nhảy xuống đi thẳng vào miếu. Bọn quỷ phán không nhận ra, con nào con nấy dập đầu đón tiếp. Đại thánh ngồi xuống chính giữa, xem xét công việc. Thấy Lý Hổ dâng tam sinh [62] ,Trương Long xin bát phúc, Triệu Giáp đưa đơn cầu con trai, Tiểu Bính xin chữa bệnh… Đang làm việc, bỗng có người vào báo:

– Lại có ngài Nhị Lang nữa đến.

Lũ quỷ phán vội vàng nhìn lên, giật mình kinh sợ. Nhị Lang hỏi:
– Có thằng Tề Thiên đại thánh nào vừa mới vào đây không? Lũ quỷ phán thưa:
– Không có đại thánh nào cả, chỉ có một người giống ngài đang giải quyết công việc trong miếu.

Nhị Lang bèn xông ngay vào. Đại thánh trông thấy, hiện nguyên hình, nói:

– Ngài Nhị Lang đừng gây lôi thôi nữa, miếu này đã thuộc về họ Tôn rồi.

Nhị Lang lập tức múa cây giáo ba mũi hai lưỡi, nhằm mặt Đại thánh đâm liền. Đại thánh nghiêng người tránh, đoạn rút cây kim thêu ra, múa mấy vòng, cây gậy to như miệng bát, rồi xông vào đánh lại. Hai người hò hét đánh nhau ra tới cửa miếu khói mây mù mịt, vừa đi vừa đánh, dần dần lại tới núi Hoa Quả. Ở đấy có bốn đại thiên vương đang canh giữ rất nghiêm ngặt. Bọn thái úy Khang, Trương ra đón Nhị Lang, rồi cùng hợp nhau lại vây chặt lấy Đại thánh. Chuyện không nói nữa.

Lại nói chuyện Đại Lực quỷ vương sau khi điều được Nhị Lang và sáu anh em Mai Sơn đi bắt yêu quái, bèn trở về thượng giới tâu rõ tình hình. Thượng đế đang cùng Quan Âm, Vương Mẫu và các vị thần tiên trò truyện trong điện Linh Tiêu. Thượng đế hỏi:

– Đã sai Nhị Lang đi đánh, mà sao hôm nay không thấy về báo nhỉ?

Quan Âm chắp tay thưa:

– Bần tăng xin mời bệ hạ cùng đạo tổ ra cửa Nam Thiên xem hư thực thế nào?

Thượng đế nói:

– Phải đấy.

Lập tức sai mang xa giá cùng đạo tổ, Quan Âm, Vương Mẫu cùng các vị thần tiên đến cửa Nam Thiên. Các thiên binh lực sĩ
đã tề chỉnh đón rước. Mở cửa nhìn ra xa, mọi người đã thấy thiên binh chăng kín thiên la địa võng khắp bốn mặt, Na Tra và Lý thiên vương đứng trên tầng không đang soi kính chiếu yêu. Nhị Lang đang vây chặt Đại thánh vào giữa, đánh nhau quyết liệt. Bồ Tát nói với Lão Quân:

– Bần tăng tiến cử Nhị Lang thần quả là thần thông quảng đại. Ngài ấy đã vây chặt Đại thánh, nhưng vẫn chưa bắt được hắn. Để tôi giúp ngài ấy một tay, quyết bắt bằng được hắn.

Lão Quân hỏi:

– Bồ tát bắt hắn bằng thứ binh khí nào? Bồ tát đáp:
– Tôi định đem bình dương liễu ném xuống đánh con khỉ, dẫu nó không chết cũng đánh cho ngã để Tiểu thánh Nhị Lang dễ bề bắt lấy.

Lão Quân nói:

– Bình của Bồ tát bằng sứ, ném trúng người nó thì được, nếu ném không trúng người, mà trúng vào cây gậy sắt của nó thì vỡ mất. Bồ tát khoan ra tay vội, để Lão Quân tôi giúp Tiểu thánh lập công.

Bồ tát hỏi:

– Đạo tổ có dùng binh khí gì không? Lão Quân đáp:
– Có chứ, có chứ!

Lão Quân bèn vén tay áo lên, lấy ở cánh tay trái ra một cái vòng, rồi nói:

– Thứ binh khí này từ Kim cương luyện thành, lại được tôi đem về luyện thêm, nên có đầy đủ linh khí, biến hóa không lường, lửa nước không hại được, lại có thể khuôn được mọi vật,
nên đặt tên là “vòng kim cương”, hoặc “khuôn kim cương”. Trước kia, khi đi qua cửa Hàm Cốc, hóa người thành Phật, thực may nhờ có nó. Có vật này sớm tối phòng thân rất tiện. Bây giờ để tôi ném vòng này xuống đánh hắn cho.

Nói xong, Lão Quân từ cửa trời đi ra, nhanh vùn vụt đến thẳng núi Hoa Quả, nhằm đúng đầu Hầu vương ném xuống. Hầu vương đang mải mê đánh nhau với bảy vị thánh, không ngờ có một thứ binh khí từ trên trời rơi xuống đúng đỉnh đầu, khiến Đại thánh đứng không vững, ngã quay ra. Đại thánh vội bò dậy định chạy bị ngay con chó của Nhị Lang chồm tới cắn vào bọng chân, làm Đại thánh lại ngã lăn ra. Đại thánh mắng:

– Đồ vô ơn! Mày không đi hại ông chủ nhà mày, mà lại đi cắn lão Tôn hả?

Nói xong, lật người định bò dậy, nhưng không nổi, bị ngay bảy vị thánh nhất loạt xông vào đè chặt, lấy thừng trói nghiến lại, dùng móc xiên vào xương bả vai, không thể biến hóa được nữa.

Lão Quân thu lại vòng kim cương, mời Thượng đế, Quan Âm, Vương Mẫu cùng các vị tiên trở về điện Linh Tiêu. Ở dưới, bốn đại thiên vương cùng Lý thiên vương cũng thu binh khí, nhổ trại rồi đến gặp Nhị Lang, chúc mừng thắng trận. Mọi người nói:

– Đây là công của Tiểu thánh đấy! Nhị Lang nói:
– Cũng là nhờ hồng phúc của Thượng đế, oai quyền của các thần, chứ còn tôi có công gì đâu?

Bốn thái úy Khang, Trương, Diêu, Lý nói:

– Huynh trưởng bất tất phải nói nhiều, hãy áp giải khỉ quái lên thượng giới, yết kiến Thượng đế, và xin chờ lệnh xét xử.

Nhị Lang nói:
– Các hiền đệ vì chưa được nhập sổ tiên của thiên đình, nên không được lên yết kiến Thượng đế đâu. Để hắn cho thiên giáp thần binh áp giải. Ta cùng các thiên vương lên thượng giới đợi chiếu chỉ, còn các hiền đệ chỉ huy quân lính dọn dẹp sạch sẽ quả núi này xong, thì cứ trở về Quán Giang trước. Đợi ta báo công lĩnh thưởng trở về, sẽ mở tiệc cùng vui.

Bốn thái úy, hai tướng quân vâng lời. Nhị Lang và mấy vị thần thắng trận, ca khúc khải hoàn, cưỡi mây lên thẳng thượng giới. Chẳng mấy chốc họ đã đến bên ngoài điện Thông Minh.

Thiên sứ vào tâu:

– Bốn đại thiên vương đã bắt được khỉ quái là Tề Thiên đại thánh đến chờ lệnh.

Thượng đế ra lệnh cho Đại Lực quỷ vương cùng các thiên binh áp giải Đại thánh tới đài trảm yêu, chém đầu băm xác. Thật là:

Ngông cuồng nên gặp hình oan khốc, Anh hùng khí phách cũng tiêu ma.
Cuối cùng, không biết tính mạng Đại thánh ra sao, xem hồi sau sẽ rõ.

Chú thích:
[61][62]
Chín lỗ: Hai lỗ mắt, hai lỗ mũi, hai lỗ tai, một lỗ mồm ở đầu, và hai lỗ đại, tiểu tiện.
Tam sinh: Ba con gồm lợn, trâu, dê dùng trong cuộc cúng tế.