.: 【Thất Chân Nhân Quả】●Hồi thứ hai mươi tám

Ban rượu trấm,(1) hoàng hậu thử đạo

Đội mão vàng, Chân Nhân ngâm thơ.(2)

Có bài thơ rằng:

Đan thành chín chuyển mới thuần dương

Vào thánh vượt phàm mạng thọ trường

Không bị một lần việc thắc mắc

Danh sao vạn thuở rạng muôn phương.(3)

Nói về hoàng hậu nghe lời xúi của Thiền Sư Bạch Vân thì sai nội thị đến chùa Bạch Vân thỉnh Khưu Chân Nhân vào cung. Hoàng hậu đã chuẩn bị rượu độc để đãi. Chân Nhân vốn biết ý đồ của hoàng hậu, khi lên đường dặn dò hai học trò Triệu Bích và Lý Hùng chuẩn bị hai mươi bốn lu nước trong mát, xếp thành một hàng, chờ Chân Nhân về dùng, không được sai lỡ làm hư việc của ngài.

Dặn dò xong, Chân Nhân cùng quan nội thị vào cung tham kiến hoàng hậu.

Hoàng hậu nói: “Trước kia Chân Nhân bói toán ta sinh thái tử, quả đúng vậy. Nay ta không có chi đền đáp, xin kính Chân Nhân ba chung ngự tửu.”

Nói rồi bà truyền nội thị dâng rượu Chân Nhân.

Khưu Chân Nhân chẳng chối từ, liền uống ba chung rồi tạ ân ra về. Về tới chùa Bạch Vân thấy hai mươi bốn lu nước lạnh để sẵn dọc hành lang, ngài nhảy vô ngâm một hồi, hễ nước nóng thì nhảy qua lu nước kế bên ngâm tiếp. Cứ thế ngâm hết hai mươi ba lu, còn một lu chưa đổ đầy nước, ngồi ngâm nước không dâng tới ngực, khí độc chưa hết sạch, lửa độc xông lên trên đầu, làm rụng hết một mảng tóc rộng ba ngón tay, nên Chân Nhân trụi hết nửa đầu.

Thiền Sư Bạch Vân nghe tin Khưu Chân Nhân chưa chết, bèn vào cung tâu hoàng hậu hay. Hoàng hậu nói: “Uống rượu độc mà không chết chắc là Thần Tiên rồi.”

Thiền Sư Bạch Vân nói: “Có thể rượu chưa đủ độ độc, nên không làm chết được chăng? Thần nghe nói Thần Tiên khắc ngũ kim bát thạch. Hễ vàng, bạc, đồng, sắt đến tay Tiên thì biến thành bùn, muốn vuông thì vuông, muốn tròn thì tròn. Cửa đạo có đội khăn mang mão. Khăn phủ tóc, mão bó tóc. Nay nương nương sai người làm một cái mão bằng vàng, ban cho y, bảo y đội mão trên đầu. Nếu y đội mà ổn, thì chắc là Thần Tiên. Nếu không ổn, mọi người cười một trận, y phải xấu hổ mất mặt, rút lui về rừng núi không chừng!”

Hoàng hậu nghe vậy thích quá, lại sai nội thị đến chùa Bạch Vân mời Chân Nhân vào cung. Khưu Chân Nhân theo nội thị vào cung.

Hoàng hậu thấy đầu ông rụng tóc một mảng, bèn hỏi: “Chân Nhân sao không có tóc?”

Khưu Chân Nhân đọc bốn câu rằng:

Bề trên có lệnh đến hầu ngay

Vương Mẫu ban thần yến tiệc say

Liền uống ba chung trường thọ tửu

Nào hay đầu thượng cửa trời khai.(4)

Chân Nhân đọc xong, hoàng hậu mắc cỡ, không muốn thử phép mầu của Chân Nhân nữa, nhưng trót nghe lời Thiền Sư Bạch Vân xúi rồi, bèn gượng cười nói: “Chân Nhân quả là Tiên, thần thông chẳng ít, khiến người ta phải khâm phục. Ta ngự chế một cái mão vàng, Chân Nhân đội lên đầu, rất hợp với tướng đạo.”

Nói xong, bà sai nội thị đem mão vàng ra.

Nội thị mang cái mâm bằng mã não, đựng cái mão bằng vàng đem ra, mời Chân Nhân đội: “Nương nương ban tặng cái mão vàng, kính thỉnh Chân Nhân đội để tạ ân!”

Khưu Chân Nhân sớm biết trước, đã thủ trong tay áo một cây kim cứng, hai tay tiếp cái mão, ngài vận dụng chân hỏa tam muội thổi vào cái mão một hơi, vàng mềm như bùn, đội trên đầu, lấy kim xỏ ngang, ngay ngắn yên ổn.

Hoàng hậu nghe lời xúi của Thiền Sư Bạch Vân, muốn cười nhạo Khưu Chân Nhân, ai ngờ cái mão có xỏ kim ngang trở thành lệ ở cửa đạo.

Ngày nay mão vàng mà các đạo hữu đội bắt nguồn từ tích này. Chuyện đó không nói nữa.

Nói về Khưu Chân Nhân đội mão vàng rồi, liền tạ ân hoàng hậu, và ngâm bốn câu thơ:

Mấy lần thọ chiếu hưởng ân sâu

Mạo muội làm thơ dâng mấy câu

Quân tử trong lòng không cảm lạnh

Mão vàng ban tặng đội trên đầu.(5)

Khưu Chân Nhân ngâm xong, hoàng hậu thấy xốn xang, liền đứng dậy nói: “Ta biết lỗi rồi. Xin Chân Nhân đừng chấp.”

Khưu Chân Nhân nói: “Đó là vì thần tham luyến hồng trần lâu, nên rước lấy ma chướng.”

Chân Nhân chưa dứt lời thì Thiền Sư Bạch Vân từ sau bình phong bước ra, nói: “Chẳng phải ông tự rước ma chướng, mà tại lão tăng gây ma chướng cho ông.”

Khưu Chân Nhân nói: “Thiền Sư là người xem tứ đại giai không,(6) sao có thể gây ma chướng cho tôi. Xem ra, tôi tự có lỗi lầm.”

Nói xong, ngài liền ngâm bốn câu thơ:

Việc đời mê luyến biết bao nhiêu

Càng sống lâu năm họa rước nhiều

Phiền não do mình, mình chuốc lấy

Phải đâu ai khác khiến liêu xiêu.(7)

Khưu Chân Nhân đọc bốn câu nhận lỗi về mình. Thiền Sư Bạch Vân vốn chẳng nhiều chuyện, mà vì Chân Nhân thay rồng đổi phụng, thắng cược lấy mất chùa Bạch Vân. Do đó mà sinh ma chướng, Thiền Sư xúi hoàng hậu ban Chân Nhân rượu độc và mão vàng để báo thù. Nếu Chân Nhân không chiếm chùa, thì sao có chuyện thị phi? Chân Nhân nhận lỗi về mình, đó là thiên lương chưa muội. Người đời sau chớ lấy việc kẻ thắng người bại này mà bàn luận.

Thiền Sư Bạch Vân thấy Khưu Chân Nhân nhận lỗi thì cũng hối hận là mình đã bày mưu sâu kế độc cho hoàng hậu thi hành, nên ông cũng ngâm bốn câu thơ:

Kinh Phật đọc rồi: vạn sự không

Cớ sao một sớm vướng mang lòng

Nói rồng nói phụng đều vô ích

Uổng phí tâm cơ, dụng sái công.(8)

Hoàng hậu thấy Thiền Sư và Chân Nhân ai cũng nhận lỗi, biết hồi quang phản chiếu, thì vui mừng lắm, bà đang muốn khen ngợi vài câu thì bỗng nghe cung nhân bẩm báo: “Hoàng thượng giá lâm!”

Bà vội vàng nghinh tiếp vua. Chân Nhân và Thiền Sư cùng đứng lên vái chào. Vua Nguyên rất vui, nói rằng: “Trẫm thấy hai thầy bất hòa, nên thường lo nghĩ. Nay đến Tây Cung để khuây khỏa, mới hay cung nhân báo rằng hai thầy nay vui vẻ hòa hảo, trẫm rất vui mừng.”

Hoàng hậu kể vua nghe việc Chân Nhân và Thiền Sư ai cũng nhận lỗi về mình. Vua Nguyên rất vui, nói: “Tam Giáo vốn không hai lý, tăng đạo vốn thuộc một nhà. Nay trẫm cũng ngâm vài câu tặng hai thầy:

Một tăng một đạo giữa phồn hoa

Tăng đạo xưa nay vốn một nhà

Đừng có phân chia đây với đó

Viên thành bồ tát cũng là ta.(9)

Khưu Chân Nhân và Thiền Sư Bạch Vân nghe xong, đồng thanh tạ ân vua. Nguyên Thuận Đế nói với Thiền Sư Bạch Vân rằng: “Trẫm đã sai xuất tiền trong kho để xây dựng một ngôi chùa mới cho Quốc Sư rồi. Đợi công trình hoàn thành thì cho dời các tượng Phật từ chùa Bạch Vân qua đó, và đặt tên cho chùa mới. Còn chùa Bạch Vân thì đổi thành Bạch Vân Quán.(10) Rồi cho đắp lại tượng Đạo Tổ [Đức Lão Tử]. Như vậy tăng và đạo sẽ phân biệt tông phái của mình, để hương khói thiên thu, và muôn đời chiêm ngưỡng. Làm vậy để không phụ công hai thầy đã bảo vệ quả nhân.”

Khưu Chân Nhân và Thiền Sư Bạch Vân nghe xong, lại đồng thanh tạ ân vua lần nữa. Vua Nguyên ra lệnh thiết tiệc chay, vua và bầy tôi cùng vui vẻ. Trong tiệc, hai thầy luận bàn về Đạo diệu và Phật pháp. Phật lấy không không mà lập giáo, Đạo lấy hư vô làm tông chỉ. Không, tức là Vô vậy. Hư, cũng là Vô vậy. Xem ra cả hai cùng một lý. Tiệc xong, Khưu Chân Nhân và Thiền Sư Bạch Vân cùng từ biệt vua Nguyên, ai về chỗ nấy.

Nói về mấy sư sãi ra khỏi chùa Bạch Vân, di tản qua các chùa miếu khác. Ngày nọ, tình cờ gặp nhau, họ bàn bạc rằng: “Bọn ta có ngôi chùa đẹp, bị Khưu Xứ Cơ chiếm mất. Để yên được sao?”

Trong bọn có một sãi nhiều chuyện, tên là Đổng Phong Giám, nói rằng: “Theo ý tôi, nên xây dựng chùa Tây Phong trước mặt chùa Bạch Vân, làm cho chùa Bạch Vân đại bại.”

Mọi người hỏi làm sao mà đại bại được, thì sãi nhiều chuyện đáp: “Há không nghe nói phong thủy sợ người phá hay sao? Gió tây (Tây Phong) thổi mây trắng (Bạch Vân). Lo chi họ chẳng đại bại? Lo chi họ chẳng tứ tán?”

Bọn sư sãi nghe xong vỗ tay cười lớn, khen hay tuyệt. Thế là họ làm sổ sách quyên góp.

Một sãi văn hay chữ tốt viết ra một bài tựa, rồi họ cùng nhau đến gặp Thiền Sư Bạch Vân mời ông làm chủ, và xin phép quan nha xây cất chùa theo câu nói “Gió tây thổi mây trắng”.

Thiền Sư cười nói: “Ai bày ra ý này?”

Bọn sư sãi chỉ tay vào sãi nhiều chuyện, rồi thưa với Thiền Sư rằng: “Chính là vị bồ tát thượng thừa này ạ!”

Thiền Sư Bạch Vân hỏi Đổng Phong Giám: “Ngươi cho nổi gió tây thổi mây trắng là có ý gì?”

Phong Giám nói: “Chúng con muốn báo thù cho thầy!”

Thiền Sư Bạch Vân nói: “Từ khi lập giáo tới nay, Phật dạy chỉ nên kết duyên chứ không kết oán. Người xuất gia xem tứ đại đều là không. Một hạt bụi chẳng nhiễm. Có thù chi mà phải báo? Xưa Phật bị Ca Lợi Vương cắt xẻ thân thể, Phật không oán hận, cho nên ngài chứng quả vị đại hùng, bất sinh bất diệt.(11) Ngài nhờ nhẫn nhục, nhân từ, ôn nhu, mà thần thông có đủ. Cho nên trong cửa Phật chúng ta lấy cái không mà thuyết pháp, mọi thứ đều là không, vô ngã vô nhân (không có ta, không có người), bất thanh bất xú (không âm thanh, không mùi hơi). Đã vô ngã vô nhân, thì có oán chi mà phải báo? Có gió chi mà phải thổi? Hơn nữa, Khưu Chân Nhân với ta không oán không hận. Ta cược thua, mất chùa, nên phải giao chùa cho ông. Nào phải ông chiếm đoạt đâu. Hôm qua Thiên Tử đã sai xuất tiền trong kho để xây dựng một ngôi chùa mới cho chúng ta rồi. Ngươi nay nhiều chuyện, sinh sự. Nếu Thiên Tử hay biết mà giáng tội cho ngươi, lão tăng đây đảm đương không nổi đâu.”

Thiền Sư nói rồi, bỏ đi tịnh dưỡng.

Bọn sư sãi nghe Thiền Sư nói, liền tỉnh ngộ. Ý niệm gió tây thổi mây trắng phút chốc tiêu tan. Sổ sách vừa làm định đưa quyên góp bị lôi ra đốt bỏ. Rồi ai nấy trở về chùa mình tạm trú. Riêng sãi nhiều chuyện Đổng Phong Giám là lòng chẳng phục, gặp ai cũng nói: “Tôi đi quyên tiền hễ được vài ngàn lượng bạc thì xây chùa Tây Phong phía trước chùa Bạch Vân. Gió tây nổi lên thì mây trắng phải tan tác. Bọn đạo sĩ ấy một người ở cũng chẳng được.”

Sãi nhiều chuyện nói lớn lối để dọa đạo hữu trong Bạch Vân Quán. Trong đạo hữu có người nói nhắn lại: “Cứ xây chùa Tây Phong đi. Đợi chùa Tây Phong xây rồi thì bọn ta xây một vách tường cao, giống cái quạt. Gió tây thổi thì lấy quạt quạt đi. Nên gọi tên là phản phong (gió ngược), tự thổi tự tan.”

Bỗng có người nghe vậy la lên: “Mấy ông phản phong thì tôi đi phóng lửa.”

Không biết người đó là ai. Hồi sau sẽ phân giải.

Quả thật:

Nhẫn nhịn có thể đạt trung hòa

Nhục vinh hư thật chảy về đông.(12)

CHÚ THÍCH:

1. Trấm tửu: Theo truyền thuyết, có loài chim (tên là trấm) thích ăn thịt rắn, lông màu xanh tía. Rượu bị nhúng lông chim trấm vào thì biến thành rượu độc (gọi là trấm tửu) có thể giết người.

賜鴆酒皇后試道 — Tứ trấm tửu, hoàng hậu thí đạo

戴金冠真人吟詩 — Đái kim quan, Chân Nhân ngâm thi.

丹成九轉盡純陽 — Đan thành cửu chuyển tận thuần dương

入聖超凡壽命長 — Nhập thánh siêu phàm thọ mệnh trường

不有一番曲折事 — Bất hữu nhất phiên khúc chiết sự 　

焉能萬古把名揚 — Yên năng vạn cổ bả danh dương.

昨承丹詔赴瑤階 — Tạc thừa đan chiếu phó diêu giai

王母與臣賜宴來 — Vương Mẫu dữ thần tứ yến lai

連飲三杯長壽酒 — Liên ẩm tam bôi trường thọ tửu

遂將頂上天門開 — Toại tương đính thượng thiên môn khai.

屢承丹詔頒恩深 — Lũ thừa đan chiếu ban ân thâm

臣敢將詩對主吟 — Thần cảm tương thi đối chủ ngâm

君子心中無冷病 — Quân tử tâm trung vô lãnh bệnh　

男兒頭上有黃金 — Nam nhi đầu thượng hữu hoàng kim.

6. Tứ đại: Ðất, Nước, Gió, Lửa. Câu Tứ đại giai không (bốn đại đều không có) bắt nguồn từ Tứ Thập Nhị Chương Kinh (kinh 42 chương). Chương 20 chép: “Ðức Phật dạy: Phải nghĩ bốn đại ở trong thân, mỗi đại có một tên, đều là không có Ngã. Ngã đã không có, nó như ảo hóa thôi.” (佛言: 當念身中四大, 各自有名, 都無我者. 我既都無, 其如幻耳. Phật ngôn: Đương niệm thân trung tứ đại, các tự hữu danh, đô vô Ngã giả. Ngã ký đô vô, kỳ như huyễn nhĩ.)

貪迷世故戀塵囂 — Tham mê thế cố luyến trần hiêu

久戀塵囂魔自招 — Cửu luyến trần hiêu ma tự chiêu

煩惱實由我自取 — Phiền não thực do ngã tự thủ

別人怎使我動搖 — Biệt nhân chẩm sử ngã động diêu.

讀過佛經萬事空 — Độc quá Phật kinh vạn sự không

為何一旦心朦朧 — Vi hà nhất đán tâm mung lung

說龍道鳳終無益 — Thuyết long đạo phượng chung vô ích

枉費心機錯用工 — Uổng phí tâm cơ thác dụng công.

一僧一道在京華 — Nhất tăng nhất đạo tại kinh hoa

僧道原來是一家 — Tăng đạo nguyên lai thị nhất gia

從此不須分彼此 — Tòng thử bất tu phân bỉ thử

共成正果為菩薩 — Cộng thành chính quả vi bồ tát.

10. Bạch Vân Quán ở ngoài cửa tây thành Bắc Kinh, là tổ đình của Toàn Chân Phái, nổi tiếng là “Thiên hạ đệ nhất tùng lâm”. Đạo quán được khởi công xây dựng năm 722 theo sắc lệnh của Đường Huyền Tông, tên gọi là Thiên Trường Quán (chứ không phải là Bạch Vân Tự như chép trong Thất Chân Nhân Quả). Đời Kim, giặc Khiết Đan phương bắc kéo xuống phương nam đánh phá, Thiên Trường Quán bị hủy hoại nặng nề. Năm 1167 Kim Thế Tông sắc lệnh trùng tu, đặt tên lại là Thập Phương Đại Thiên Trường Quán. Năm 1202, đạo quán bị đốt cháy, Kim Chương Tông ban sắc lệnh trùng tu năm 1203, đổi tên là Thái Cực Điện, rồi lại đổi thành Thái Cực Cung. Đời Nguyên (Mông Cổ), đạo quán càng nổi danh hơn từ khi Khưu Xứ Cơ được Thành Cát Tư Hãn quý trọng. Trường Xuân Chân Nhân Khưu Xứ Cơ về trụ trì Thái Cực Cung năm 1224. Nguyên Thái Tổ ban sắc lệnh tu sửa nơi này và đổi tên là Trường Xuân Cung. Cuối đời Nguyên, Trường Xuân Cung cũng bị hư hoại trong chiến tranh. Vào những năm Vĩnh Lạc (1403-1424), vua Minh Thành Tổ ban sắc lệnh trùng tu, và đổi tên nơi này thành Bạch Vân Quán (1443). Như vậy Khưu Xứ Cơ đã tiếp xúc với triều đình từ đầu đời Nguyên (với Thái Tổ tức Thành Cát Tư Hãn, lên ngôi 1206) chứ không phải cuối đời Nguyên với Thuận Đế (lên ngôi 1333). Khưu Xứ Cơ (1148-1227) liễu đạo trước khi Thuận Đế (1320-1370) ra đời.

11. Kinh Kim Cương: “Tu Bồ Đề này, trong một tiền kiếp xa xưa, khi bị vua Kalinga (Ca Lợi Vương) cắt đứt thân thể, ta đã không bị kẹt vào khái niệm về Ngã, không bị kẹt vào khái niệm về Nhân, về Chúng Sanh và về Thọ Giả. Vì nếu khi đó ta bị kẹt vào những khái niệm ấy thì ta đã sinh tâm oán hận Kalinga rồi.”

12.

忍辱原能致中和 — Nhẫn nhục nguyên năng trí trung hòa

榮辱真假任東流 — Vinh nhục chân giả nhậm đông lưu.

Trang

【Thất Chân Nhân Quả】●Hồi thứ hai mươi tám