.: 【Thất Chân Nhân Quả】●Hồi thứ mười chín

Luận huyền cơ, bốn câu hợp diệu đạo

Đục hốc đá, một người nhọc nhằn thân.(1)

Có bài thơ rằng:

Say đắm trầm luân đã mấy niên

Ngất trời dậy sóng nước sông duyên

Bờ cao lên được nhờ tu luyện

Sao đợi giữa sông mới kiếm thuyền.(2)

Nói về Lưu Xứ Huyền cùng Vương Xứ Nhất và Đàm Xứ Đoan đang đi, bỗng nghe phía sau có tiếng gọi, ba người quay lại nhìn thì thấy Hác Đại Thông. Anh em lâu ngày gặp lại rất vui mừng. Thế là bốn người đồng hành, đi tới huyện Khổ, là nơi Thái Thượng Đạo Tổ giáng sinh.

Tới nơi thấy có chín cái giếng xung quanh một cái đình tám góc. Cạnh đình có một cây lý. Nghe nói Đức Thái Thượng đã hạ sinh nơi gốc cây này. Bốn người vào trong đình, thấy có bia đá, chép sự tích ngài giáng sinh như sau:

“Thời vua Bàn Canh, nhà Thương đổi tên là nhà Ân. Năm thứ năm nhà Ân, nơi này có một người dân giỏi lý số, biết việc quá khứ vị lai, có công phu thanh tĩnh hàm dưỡng, trọn đời ẩn dật, không cần ai biết.

Người ấy có một cô con gái mười chín tuổi chưa chồng, tính hiền thục, thích u tĩnh, chẳng thích nói cười với ai. Ngày nọ cô đến dưới cây lý thấy một trái chín, bèn vói hái ăn, lần lần có thai. Gái không có chồng mà bỗng có thai nên bị tiếng đồn. Người cha xem kỹ lý số, biết có bậc đại thánh nhân giáng thế, nên nuôi con gái khéo lắm.

Thánh thai tự chọn ngày tháng năm giáng sinh, chọn được năm tốt thì không được tháng tốt, chọn được tháng tốt thì không được ngày tốt, chọn được ngày tốt thì không được giờ tốt. Chọn tới chọn lui hoài tới tám mươi mốt năm, bấy giờ thánh mẫu đã tròn trăm tuổi.

Từ lúc mang thánh thai, bà không đói không lạnh, không bệnh không hoạn. Năm đó ngày rằm tháng hai, bà tới gốc cây lý ngồi nghỉ ngơi. Đức Thái Thượng xé hông của mẹ mà ra.

Khi sinh ra tóc ngài bạc trắng, xuống đất biết đi liền, tiến bảy bước, lùi ba bước, miệng nói lớn ba lần: Thiên thượng địa hạ, duy Ngã độc tôn.(3)

Nói xong, lưng chừng trời nhạc tiên nổi lên vang lừng, gió thơm ngào ngạt. Ngọc Nữ rải hoa. Chín con rồng phun nước tắm cho ngài. Chỗ tắm hồi xưa, nay thành chín cái giếng.

Đức Thái Thượng thần trí tuyệt luân, không ai sánh bằng. Thánh đức như trời. Ngài chỉ vào cây lý, lấy chữ Lý làm họ. Vì sinh ra thì tóc đã bạc, nên người thời đó gọi ngài là Lão Tử.

Đó là sự tích ngài giáng sinh. Sự việc thần kỳ của ngài được chép trong kinh sử, trải bao khảo chứng, chẳng phải không có căn cứ vậy.”

Bốn người Lưu, Vương, Đàm, Hác xem xong, khen rằng: “Đạo phong của Đức Thái Thượng để lại làm khuôn mẫu thiên thu cho đời, vạn cổ ngợi khen, nhớ tưởng về ngài không ngớt. Anh em ta ngộ đạo lâu năm rồi. Huyền công áo diệu chưa biết ai hay ai dở, trước cảnh tiên này, ngại ngùng chi mà không lộ tỏ huyền cơ?”

Hác Đại Thông làm thơ:

Kiếm huệ treo cao tinh đẩu hàn

Yêu ma thúc thủ, sự sinh nan

Bồ đoàn ngồi hết ba canh nguyệt

Rồng cuộn, cọp ngồi, cửu chuyển đan.(4)

Vương Xứ Nhất làm thơ:

Ấm lạnh chuyện xưa tại đất tiên

Huyền công khảo chứng rõ pháp thiền

Kim ô, ngọc thố tóm thâu được

Rồng cọp cuộn nằm thật tự nhiên.(5)

Đàm Xứ Đoan làm thơ:

Đạo pháp vô biên lạnh quỷ thần

Siêu phàm nhập thánh có nguyên nhân

Lưới mê xé toạc cho tan nát

Trăng ẩn trong lò, rồng cọp nằm.(6)

Lưu Xứ Huyền làm thơ:

Nói đến người nay lạnh thấu gan

Áo xiêm phấp phới mới sinh đoan

Thông minh bị phản nên ngu tối

Chưa thấy non tiên bóng cọp rồng.(7)

Bốn người làm thơ xong. Vương Xứ Nhất hỏi: “Ba anh em tôi đều có lời hợp đạo huyền. Nói thắng, không nói thua. Nhưng cớ sao anh Lưu nói lời thua thiệt, làm cụt hứng? E rằng lời anh chẳng hợp đạo huyền.”

Đàm Xứ Đoan bảo: “Nói ‘lạnh thấu gan’ và ‘ngu tối’, thật chẳng phải đạo. Nhưng biết lạnh thấu gan tức biết sợ, và biết được mình ngu tối cũng không thể nói là không đạo. Nó không phải là đạo huyền, nhưng đạo huyền ở trong chỗ không đạo mà thành. Đừng lấy thắng thua mà luận nó, thì sao có thể cụt hứng được?”

Hác Đại Thông nói: “Anh Lưu nói vậy, chắc không chỉ việc đó, mà có lý do khác rồi.”

Đàm Xứ Đoan nói: “Đúng thế! Anh Lưu dự yến Diêu Trì, nhìn lén tiên nữ, làm Vương Mẫu giận, nên bị giáng trở lại trần gian. Ảnh với tôi hồi gặp nhau trên đường, có kể tôi nghe chuyện đó. Tôi có lấy tích ngài Hứa Tinh Dương kể ảnh nghe. Ảnh nghe xong thì một lòng muốn đi…”

Đàm Xứ Đoan nói tới đây thì ngừng. Vương Xứ Nhất hỏi: “Ảnh một lòng muốn đi làm gì?”

Đàm Xứ Đoan nói: “Ảnh muốn tới chỗ chứa gái bán phấn buôn hương để diệt sạch sắc tướng mà ngộ đạo.”

Vương Xứ Nhất nói: “Nhìn mà không thấy, nghe mà chẳng nghe, thì tự nhiên không bị vướng sắc tướng.”

Hác Đại Thông nói: “Chi bằng ta và người đều quên, thì sắc tướng tự nhiên thành không.”

Lưu Xứ Huyền nói: “Lời của hai anh chỉ bậc chí nhân thượng trí mới làm được. Tôi nay muốn lấy cái thấy nhiều làm diệu dụng, lấy biết rộng làm công phu.”

Vương Xứ Nhất và Hác Đại Thông cùng nói: “Luyện trừ sắc tướng thì xưa nay cũng không ít người làm, nhưng chưa nghe ai luyện kiểu này.”

Đàm Xứ Đoan nói: “Ai có chí thì làm được khéo. Ai không có chí thì làm vụng. Mỗi cách luyện có chỗ diệu dụng riêng, không cần nói nhiều.”

Mọi người nói xong, nhìn thấy trời đã tối, bèn vào trong đình tĩnh tọa suốt đêm. Sáng hôm sau, chia tay nhau, ai đi đường nấy.

Đây nói về Hác Đại Thông đi đến vùng Hoa Âm bỗng thấy một ngọn núi cao, hình dáng như bàn tay, nhô lên vút tận mây. Lần trước ông đưa linh cữu thầy về Thiểm Tây, đòn khiêng oằn vai, cắm đầu đi nên không để ý núi này. Nay ngao du nhàn tản, trên đường ông ngắm nhiều cảnh non xanh nước biếc, lòng rất ngưỡng mộ. Ông chợt nhớ lời thầy dặn dò lúc lâm chung: “Chỗ thấy là chỗ liễu đạo.” Ông bèn lên trên cao, nhìn thấy núi non chập chùng. Cúi xuống thấy mây gần, chợt nhớ thơ xưa của Khấu Lai Công:(8)

Chỉ có trời trên đầu

Núi nào cao vậy đâu

Ngước lên, đỏ mặt nhật

Cúi xuống, trắng mây sâu.(9)

Nguyên lai ngọn núi này là núi tiên, tên gọi Tây Nhạc Thái Hoa. Trên núi có hơn mười cung điện đạo quán, đều có đông đạo nhân tu hành hương khói. Hác Đại Thông bèn kiếm một chỗ thanh tĩnh. Bản thân ông xưa là thợ đá, nên ông đi chế tạo một cái đục đá, vận dụng thần công đục vách đá sâu thành một cái hốc vừa vặn ngồi tu luyện.

Ông đang định vào hốc ngồi tịnh dưỡng, thì bỗng thấy một đạo hữu mang bồ đoàn và vật dụng cá nhân đi tới, xin ông nhường cái hốc đó cho y tu luyện. Hác Đại Thông chưa kịp trả lời thì y nhào vô hốc chiếm chỗ, lót bồ đoàn ngồi, bất kể Hác Đại Thông đồng ý hay không.

Hác Đại Thông là người hiền từ, nhường cái hốc cho người đó, rồi ông đi lên phía trên, thấy một khối đá rất lớn cao vài trượng, ông bèn hì hục đục một cái hốc lớn hơn cái trước. Ông chưa kịp mừng thì lại có một đạo hữu đi tới, nói không có chỗ tĩnh tọa, xin ông từ bi nhường cho cái hốc này. Hác Đại Thông là người tu hành, chìu ý người đó, nhường cho y cái hốc đó.

Hơn mười năm liền đục đá, trải trăm cay ngàn đắng, Hác Đại Thông tạo được bảy mươi hai cái hốc, và có bảy mươi hai người tới xin nhường lại. Hác Đại Thông rốt cuộc không có chỗ để tu luyện tĩnh dưỡng, nên ông tìm đến phía sau núi, thấy có một chỗ tốt, có thể đục thành hốc. Chỗ này trong vách đá sâu muôn trượng, én bay không tới. Nếu đục cái hốc chỗ này, thì chẳng ông đạo nào tới được, nhưng không có đường lên xuống, phải đu dây xuống, leo dây lên.

Quan sát vậy rồi, Hác Đại Thông xuống núi, dùng tiền tích cóp mấy năm mà mua một sợi dây dài. Nửa đường trở về núi, ông thu nhận một học trò có vẻ thật thà. Hai thầy trò lên núi. Ông cột dây vào một gốc đại thụ, rồi một tay bám dây, một tay cầm đục, chân đạp vào vách đu lần lần xuống. Tới đúng chỗ có thể làm nơi tu luyện thì ông bắt đầu đục. Mỗi ngày ông chỉ đục đá. Bên trên thì tên học trò nấu cơm cho ông. Hác Đại Thông ăn mỗi ngày chỉ một bữa sáng rồi leo xuống đục đá, tới chiều tối mới leo lên.

Tên học trò chán nản chịu không thấu. Nó thầm nghĩ, tưởng đâu theo học đạo thanh nhàn, ai ngờ chỉ làm đầy tớ nấu cơm cực khổ, vậy học đạo có ích gì? Thế là nó sinh lòng bất lương, lén lấy dao chẻ củi giấu trong mình. Biết Hác Đại Thông ăn cơm sáng xong thì leo xuống đục đá, nên nó đi phía sau. Đợi Hác Đại Thông leo xuống một chút thì nó cầm dao chặt đứt dây. Dây rơi xuống muôn trượng, chẳng biết Hác Đại Thông sống chết thế nào.

Ngày nay có người hiếu sự, viết trên vách hốc đá của tổ Hác Đại Thông bốn câu thơ rằng:

Lưu tâm quân tử phòng thân

Vực sâu chín dặm ba phân hãi hùng

Hoa Âm rớt xuống ngàn trùng (10)

Muốn tìm thấy xác phải lùng Thương Châu.(11)

Nói về tên học trò bất lương, chặt đứt dây rồi, yên chí thầy rơi xuống muôn trượng thì thịt nát xương tan, không thế nào sống nổi. Nó liền gom góp hành lý, vác xuống núi.

Đi hơn mười dặm, nó tới một khối đá lớn ngồi nghỉ, bỗng thấy dưới núi có người đi lên giống hệt thầy mình. Nhìn kỹ lại, quả chẳng sai, nó kinh sợ toát mồ hôi, không biết nói sao, đành làm bộ gọi lớn: “Thưa thầy đi đâu về đó?”

Hác Đại Thông mỉm cười: “Cái đục đó lụt rồi, ta đi Thương Châu để rèn lại. Còn ngươi vác hành lý muốn đi đâu đó?”

Nó đáp: “Con thấy thầy đi lâu không về, nên tới đây đón thầy.”

Hác Đại Thông cười lớn nói: “Ngươi đúng là một học trò hiếu thuận! Ta đi mới có một giờ chưa về, mà ngươi có lòng quá, vác hành lý đi đón ta. Đây trở lên trên núi hơn mười dặm, mặt trời chỉ cao hơn ba trượng, đi sao tới được. Nếu ngươi không vác hành lý tới đây, chắc tối nay ta lạnh cóng.”

Hác Đại Thông nói xong bèn đi trước.

Tên học trò ngồi ở tảng đá, thầm nghĩ: thầy mình không biết là người thế nào, chỗ cao muôn trượng rơi xuống mà không chết. Ổng đúng là lao khổ chưa hết, phải tốn sức đục đá tiếp, chẳng được nhàn nhã. Nhưng hành vi của ổng như vậy, chắc là Thần Tiên rồi. Nếu không, tại sao rơi xuống không chết, mà trở lại mau lẹ như vậy? Ổng nhìn mình vui vẻ, chứ không nổi giận, cũng đáng kể là người đại lượng. Nay nếu mình bỏ qua ông thầy này, đi khắp thiên hạ cũng không kiếm được người thứ hai từ bi như ổng. Xem ra hơn phân nửa là lỗi của mình. Chi bằng lên núi tiếp tục hầu hạ ổng. Nghĩ vậy, nó bèn đi theo thầy.

Bỗng nghe thầy nói: “Sợi dây dài đã đứt. Làm sao xuống được để đục đá đây? Thôi cũng không sao, đợi ta nhảy xuống.”

Nói xong, Hác Đại Thông nhảy xuống. Không biết chuyện về sau thế nào? Hồi sau sẽ phân giải.

Quả thật:

Thân thể nhẹ tênh như mây bay

Sợ chi muôn trượng đá treo đây.(12)

CHÚ THÍCH:

論玄機四言契妙道 — Luận huyền cơ tứ ngôn khế diệu đạo

開石洞一人獨勤勞 — Khai thạch động nhất nhân độc cần lao.

陷溺沈淪已有年 — Hãm nịch trầm luân dĩ hữu niên

愛河滾滾浪滔天 — Ái hà cổn cổn lãng thao thiên

修行自可登高岸 — Tu hành tự khả đăng cao ngạn

何用中流另覓船 — Hà dụng trung lưu lánh mịch thuyền.

3. Câu này có nghĩa: Trên trời dưới đất, chỉ Chân Ngã mới tôn quý. Chân Ngã tức là Chân Tâm, Phật Tánh, Thượng Đế Tánh… Khi chép câu này có lẽ người thuật chuyện chịu ảnh hưởng Phật Giáo. Kinh Sơ Ðại Bản Duyên trong bộ kinh Trường A Hàm (quyển I) thuật rằng khi Đức Phật vừa đản sanh liền đi bảy bước, có bảy hoa sen đỡ chân. Ngài chỉ tay lên trời, chỉ tay xuống đất, và nói: Thiên thượng thiên hạ / Duy Ngã độc tôn / Nhất thiết thế gian / Sinh lão bệnh tử. (Trên trời hay dưới đất / Chân Ngã tôn quý nhất / Tất cả thế gian này / Đều sanh già bệnh chết.)

慧劍高懸星斗寒 — Huệ kiếm cao huyền tinh đẩu hàn

群魔束手難生端 — Quần ma thúc thủ nan sinh đoan

蒲團坐斷三更月 — Bồ đoàn tọa đoạn tam canh nguyệt

九轉還丹龍虎蟠 — Cửu chuyển hoàn đan long hổ bàn.

仙亭覽古敘溫寒 — Tiên đình lãm cổ tự ôn hàn

考證玄工最的端 — Khảo chứng huyền công tối đích đoan

捉得金烏並玉兔 — Tróc đắc kim ô tịnh ngọc thố

自然虎踞興龍蟠 — Tự nhiên hổ cứ dữ long bàn.

道法無邊神鬼寒 — Đạo pháp vô biên thần quỷ hàn

超凡入聖豈無端 — Siêu phàm nhập thánh khởi vô đoan

一拳打破癡迷網 — Nhất quyền đả phá si mê võng

偃月爐中龍虎蟠 — Yển nguyệt lô trung long hổ bàn.

提起今人心膽寒 — Đề khởi kim nhân tâm đảm hàn

霓棠飄處始生端 — Nghê thường phiêu xứ thủy sinh đoan

聰明反做痴迷漢 — Thông minh phản tố si mê hán

說甚仙山龍虎蟠 — Thuyết thậm tiên sơn long hổ bàn.

8. Khấu Chuẩn, tự Bình Trọng, tể tướng đời Bắc Tống, sau được phong là Lai Quốc Công, đời gọi ông là Khấu Lai Công.

只有天在上 — Chỉ hữu thiên tại thượng

更無山與齊 — Cánh vô sơn dữ tề

舉頭紅日近 — Cử đầu hồng nhật cận

回首白雲低 — Hồi thủ bạch vân đê.

10. Hoa Âm thuộc tỉnh Thiểm Tây, Thương Châu thuộc tỉnh Hà Bắc. Bài thơ ý nói vì núi quá cao, xác rơi xuống sẽ văng đi rất xa.

11.

君子小心小心 — Quân tử tiểu tâm tiểu tâm

下去九里三分 — Hạ khứ cửu lý tam phân

人從華陰墬下 — Nhân tùng Hoa Âm trụy hạ

商州去把尸尋 — Thương Châu khứ bả thi tầm.

12.

身輕體快如飛雲 — Thân khinh thể khoái như phi vân

何懼懸岩萬丈高 — Hà cụ huyền nham vạn trượng cao.

Trang

【Thất Chân Nhân Quả】●Hồi thứ mười chín