.: 【Thất Chân Nhân Quả】●Hồi thứ sáu

Tôn Uyên Trinh khuyên chồng bỏ gia tài

Mã Văn Khôi ăn tiền thông quyền biến.(1)

Có bài thơ rằng:

Vạn pháp đều không, sao lại cầu

Mượn tiền trợ đạo giúp tu lâu

Tạm đem vật ấy thông quyền biến

Ngày khác tất nhiên sẽ hết sầu.(2)

Nói về Vương Trùng Dương bàn với Mã Ngọc về việc mượn tiền hộ đạo chiêu tập người tu hành. Mã Ngọc mới vui vẻ khâm phục nói rằng: “Cụ nói vậy thật là người có đạo đức lớn. Con và Tôn Uyên Trinh đều xin lạy cụ làm thầy. Chẳng biết ý cụ thế nào?”

Vương Trùng Dương nói: “Vợ chồng ngươi thực lòng tu đạo. Ta không thể không dạy. Nhưng trước tiên ngươi phải xả bỏ tài sản, rồi ta mới truyền dạy hai người về Chí Đạo 至道. Một lòng một ý thì tránh được ràng buộc.”

Mã Ngọc nói: “Cụ muốn dùng bao nhiêu tiền bạc thì cứ lấy dùng, con không hề cò kè thắc mắc, cần chi phải xả bỏ tài sản?”

Vương Trùng Dương nói: “Ngươi không xả bỏ, thì nó vẫn là của ngươi, ta chẳng được dùng tự do tự tiện.”

Mã Ngọc nói: “Ruộng đất bên ngoài, tiền bạc trong nhà, cùng giấy tờ kế ước con dâng hết cho cụ, vậy là xả bỏ rồi.”

Vương Trùng Dương nói: “Khế ước còn tên ngươi. Cần phải mời người trưởng tộc họ ra làm chứng, lập tờ giao ước xả bỏ tài sản, mới có thể làm bằng cứ.”

Mã Ngọc đang vui vẻ trở nên lo buồn, chào ông cụ rồi trở lên nhà trên, nói với Tôn Uyên Trinh rằng: “Theo tôi thấy, việc này không ổn.”

Tôn Uyên Trinh hỏi: “Sao mà không ổn?”

Mã Ngọc nói: “Người trong họ tôi, bà chẳng biết tâm địa của họ hay sao?”

Tôn Uyên Trinh nói: “Mỗi người mỗi tâm, sao biết hết tâm họ thế nào?”

Mã Ngọc nói: “Người trong họ tôi thấy vợ chồng mình không con nối dõi, ai nấy đều nghĩ tới chuyện phân chia tài sản. Chỉ đợi hai ta chết rồi, thì gia sản ruộng đất về tay họ. Làm sao họ chịu cho tôi đem xả bỏ tài sản, giao cho người khác? Nên tôi nói việc này không ổn.”

Tôn Uyên Trinh nói: “Việc này không khó. Ngày mai ông mời mấy vị có quyền lực trong tộc đến thương lượng. Nếu họ chịu theo ý ta thì thôi, còn như họ chẳng chịu, thì ông làm thế này, thế này… Chắc chắn họ sẽ vui vẻ theo ý ta. Bảo đảm với ông việc này sẽ thành công.”

Mã Ngọc cười nói: “Bà thật là tài tình. Việc này thành công hơn nửa rồi!”

Ông nói xong bèn bảo Mã Hưng đi mời trưởng tộc, hẹn tề tựu trước giờ ngọ ngày mai. Mã Hưng vâng lời đi mời ngay. Hôm sau, trưởng tộc và vài anh em cùng lứa đến, phân chia vai vế vào ngồi trong tiền sảnh, thầm tưởng có tiệc tùng gì đây. Một vị tối cao trong tộc tên Mã Long, là Cống Sinh, bấy giờ hỏi Mã Ngọc rằng: “Cháu mời chúng tôi đến là có chuyện gì vậy?”

Mã Ngọc đáp: “Mấy năm gần đây cháu thường bệnh hoạn. Ba ngày thì chẳng được hai ngày khỏe. Một người thì khó lo toan việc của trăm người. Vợ cháu cũng không khỏe, nên chẳng quản được việc nhà. Nay có một ông cụ họ Vương ở Thiểm Tây qua đây, là người trung hậu. Cháu muốn lưu giữ ông cụ ở lại đây, giao phó lo liệu việc nhà, để vợ chồng cháu an tâm tịnh dưỡng. Ông cụ nói vậy thì tốt lắm, bảo cháu mời trưởng tộc đến làm tờ giao ước xả bỏ gia sản. Vì vậy cháu mới mời các bậc tôn trưởng trong họ đến thương lượng, và làm tờ giao ước đưa cho ông cụ.”

Mã Ngọc dứt lời thì một người thuộc vai anh, tên Mã Minh, giận dữ đứng dậy, điểm mặt Mã Ngọc nói: “Chú có điên không? Có ngu không? Ăn nói lung tung. Cơ nghiệp tổ tông, chỉ nên giữ gìn, sao có chuyện đem cho người ngoài được? Chú bị ai lừa gạt, nên mới nói như vậy.”

Mã Ngọc tự biết lý lẽ mình không hợp, lại thấy anh kia nổi giận, nên không dám nói nữa.

Lại có một người thuộc vai chú, tên Mã Văn Khôi, là Tú Tài, và một người thuộc vai anh, tên Mã Chiêu, là Thái Học Sinh của Quốc Tử Giám. Hai người là người tài xuất sắc trong tộc họ. Hễ trong họ có chuyện lớn nhỏ gì, đều theo sự sắp đặt của hai người này. Việc được hay không, chỉ do một lời của họ. Mã Văn Khôi là người quyền biến, lúc đó thấy Mã Minh nặng lời với Mã Ngọc, bèn nói: “Đừng trách nữa. Viên ngoại của mấy người là kẻ thật thà. Trách móc vô ích. Cứ gọi ông cụ Vương ra đây cho tôi hỏi, xem có nguyên do gì.”

Nói xong liền bảo Mã Hưng đi mời cụ Vương. Mã Hưng đi chẳng mấy chốc thì Vương Trùng Dương tới. Cụ vào tiền sảnh, chẳng thi lễ, còn mấy người kia thì chẳng hỏi đến cụ. Mã Minh vừa thấy cụ Vương, liền cười lớn: “Tưởng cụ Vương là ai, hóa ra là lão ăn mày cô độc ở vùng này.”

Mã Văn Khôi nói với Vương Trùng Dương rằng: “Ông xin ăn chốn này được mấy năm. Chưa nghe nói ông có năng lực gì. Chẳng biết viên ngoại nhà tôi xem trọng ông cỡ nào mà đón về nhà nuôi dưỡng, có ăn có mặc đầy đủ. Ông phải an phận giữ mình, để sống qua ngày, thêm tuổi thọ. Cớ sao lừa cháu tôi, bảo nó xả bỏ gia sản, dâng cho ông? Ông nay năm sáu mươi tuổi, lẽ nào không hiểu chuyện. Trong thiên hạ sao có đạo lý ấy. Nói ra, không sợ bị chê cười hay sao?”

Mã Văn Khôi nói xong, Vương Trùng Dương đáp rằng: “Ta bình thường không biết làm gì hết. Chẳng qua vì sợ cái nghèo quá rồi, nên nói Mã viên ngoại đem tài sản cho ta, để ta sống thoải mái vài năm nữa, sá gì thiên hạ chê cười.”

Cụ nói chưa dứt lời, Mã Phú và Mã Quý nhảy qua, đến trước cụ, nhổ nước miếng vào mặt ông, rồi nói: “Lão già này chẳng biết thể diện gì cả: Nha đầu méo miệng mà muốn đội mão chim phượng, chuột mà muốn ăn thịt thiên nga. Uổng cho lão già sống mấy chục năm. Mở miệng mà không biết xấu hổ, khiến người ta tức giận.”

Mã Phú nói với Mã Quý rằng: “Bọn mình khỏi làm rùm nữa, tống cổ lão già ra khỏi gia trang này là xong.”

Nói rồi, hắn nhào tới muốn lôi ông cụ đi. Mã Chiêu bước tới cản lại: “Thôi chẳng cần xua đuổi ông lão, nên nghĩ tình lão là người đơn chiếc. Mã viên ngoại giữ ông lão lại, thì để ông lão tự đi. Đừng để viên ngoại xả bỏ sản nghiệp là được rồi.”

Mã Phú và Mã Quý nghe vậy bèn dừng tay. Mã Ngọc ghé miệng bên tai Mã Long, chẳng biết nói nhỏ điều chi, chỉ thấy Mã Long nói với mọi người rằng: “Mấy người đừng làm rùm beng nữa. Ai về nhà nấy đi. Ta tự có quyết định. Ta không bảo hắn xả bỏ tài sản, thì hắn nào dám làm.”

Mã Long là bậc tôn trưởng trong họ Mã, ai dám cãi lời. Cho nên ai về nhà nấy. Mã Ngọc ra ám hiệu cho ba người Mã Long, Mã Văn Khôi, Mã Chiêu ở lại, rồi mời qua thư phòng đãi tiệc. Mã Long ngồi bên trên, Mã Văn Khôi ngồi đối diện. Mã Chiêu ngồi bên trái Mã Long, Mã Ngọc ngồi bên phải Mã Long. Ngồi xong thì có gia nhân dọn tiệc ra, món ăn ngon khỏi cần nói. Uống được ba tuần rượu, Mã Ngọc đứng dậy nói: “Thưa ông Ba, chú Hai, và anh lớn có mặt hôm nay. Mã Ngọc tôi có tâm sự, muốn bàn bạc với ông Ba, chú Hai, và anh lớn đây.”

Mã Văn Khôi nói: “Cháu có việc gì, cứ nói ra, chúng tôi sẽ lo liệu.”

Mã Ngọc nói: “Cháu lẽ nào đem gia tài này cho không cụ Vương Trùng Dương. Chẳng qua là muốn ông cụ tạm trông nom gìn giữ vài năm, để cháu được rỗi rảnh mà thôi.”

Mã Chiêu hỏi: “Nhờ ông cụ gìn giữ thì được rồi, không hề chi, nhưng cần gì mà phải lập tờ giao ước xả bỏ tài sản?”

Mã Ngọc đáp: “Anh chẳng biết việc này là nhất thời quyền biến thôi. Làm vậy là muốn ông cụ thật lòng thật ý gìn giữ cho em, cho em yên tâm mà ông cụ cũng không làm biếng.”

Mã Văn Khôi nói: “Lý lẽ của cháu, ta chưa hiểu rõ lắm. Nói từ từ lại cho ta nghe xem nào.”

Mã Ngọc nói: “Kính thưa chú Hai, cháu xin nói đầu đuôi thế này: Bởi vì cháu nhiều bệnh, vợ cháu cũng thường nhức đầu chóng mặt, nên khó trông coi mọi việc. Từ lâu cháu muốn tìm một người thật thà trung hậu thay cháu chăm nom việc nhà. May thay, Trời chiều lòng người, nên cháu gặp cụ Vương là một người rất thật thà trung hậu. Cháu muốn giao phó gia tài cho ông cụ lo liệu. Nên cháu mới nói với ông cụ rằng: ‘Cụ thích quản lý tốt việc nhà này, thì nên xem gia sản này như của mình, đừng thay lòng đổi ý.’ Ông cụ không hiểu lời cháu, nên nói: ‘Ngươi bảo ta xem gia tài này như của ta, thì sao không đem cho ta luôn?’ Cháu thấy ông cụ nói lời ngây, nên cũng theo lời ngây mà nói đùa: ‘Cho cụ thì cho, có sao đâu.’ Rõ ràng là lời nói đùa, mà ông cụ tin là thật, lại còn muốn cháu mời các vị tôn trưởng trong họ cùng ông cụ lập tờ khế ước xả bỏ gia tài, đem cho ông cụ. Cháu nghĩ ông cụ là người đơn chiếc, chẳng họ hàng thân thích, không bạn không bè. Đem gia tài cho ông cụ, thì ông cụ chẳng mang nó đi đâu. Hơn nữa, ông cụ sống chẳng bao năm nữa, nếu lập tờ khế ước thì ông cụ vui lòng siêng năng quản lý công việc, để cháu hưởng nhàn dưỡng bệnh. Chừng nào ông cụ chết rồi, thì gia tài trở về tay cháu, có tổn hại chi? Cháu xin chú Hai làm chủ cho cháu, để việc này hoàn thành tốt đẹp.”

Mã Văn Khôi nói: “Tộc họ đông người, chú cũng không làm chủ được, thôi để hỏi ông Ba đây, xem thế nào.”

Mã Văn Khôi chưa dứt lời, Mã Long lắc đầu: “Ta cũng không làm chủ được. Thử hỏi Mã Chiêu xem thế nào.”

Mã Chiêu nói: “Có tôn trưởng trước mặt, cháu nào dám tự tôn.”

Mã Ngọc biết nói suông chẳng xong việc, bèn đi vào bên trong, lấy một thứ bảo bối đem ra, đặt trước mắt họ, làm họ mê liền.

Có bài thơ rằng:

Một vật cứng bền, trắng lắm a

Tròn tròn, vuông vắn, sáng mờ mờ

Xong xuôi trăm việc đều nhờ nó

Thiếu nó, muôn điều hỏng bét ra.(3)

Nói về Mã Ngọc lấy bảo bối đưa cho ba người, thì họ cười tít mắt, không nói đẩy đưa qua lại. Mã Long nói với Mã Văn Khôi rằng: “Mã Ngọc nói rõ ràng rồi, chẳng qua là giả bộ xả bỏ tài sản đem cho lão già, để ông ta yên tâm, hết lòng lo liệu việc nhà họ Mã này. Chuyện này cũng không có gì đáng ngại.”

Mã Văn Khôi nói: “Đó tuy là quyền biến tạm thời thôi, nhưng cần phải có mọi người hợp sức.”

Mã Chiêu nói: “Chỉ cần ông Ba và chú Hai chịu làm chủ thì mọi người yên lòng vâng theo.”

Mã Văn Khôi nói với Mã Chiêu: “Chú với ông Ba làm chủ, không biết cháu làm thế nào cho mọi người yên lòng vâng theo?”

Mã Chiêu kề tai Mã Văn Khôi nói mấy câu, Mã Văn Khôi vui mừng nói: “Diệu kế! Diệu kế! Nói kiểu này thì bảo sao mà mọi người không phục.”

Rồi đứng dậy nói Mã Ngọc rằng: “Cháu yên tâm, bảo đảm với cháu chuyện này thành công.”

Chẳng biết tờ khế ước xả bỏ tài sản sẽ lập thế nào. Hồi sau sẽ phân giải.

Quả thật:

Có bạc có tiền xong việc lớn

Lo chi khế ước chẳng thành công.(4)

CHÚ THÍCH:

孫淵貞勸夫捨家財 — Tôn Uyên Trinh khuyến phu xả gia tài

馬文魁受賄通權變 — Mã Văn Khôi thụ lộ thông quyền biến.

萬法皆空何所求 — Vạn pháp giai không hà sở cầu

借財護道養真修 — Tá tài hộ đạo dưỡng chân tu

暫將此物通權變 — Tạm tương thử vật thông quyền biến

他日依然一概丢 — Tha nhật y nhiên nhất khái đâu.

白森森又硬又堅 — Bạch sâm sâm hựu ngạnh hựu kiên

明幌幌有圓有方 — Minh hoảng hoảng hữu viên hữu phương

有了他百事可做 — Hữu liễu tha bách sự khả tố

莫得他萬般無緣 — Mạc đắc tha vạn ban vô duyên.

有了銀兩大事就 — Hữu liễu ngân lượng đại sự tựu

何愁捨約立不成 — Hà sầu xả ước lập bất thành.

Trang

【Thất Chân Nhân Quả】●Hồi thứ sáu