.: 【Thất Chân Nhân Quả】●Hồi thứ tư

Nói lẽ vô thường, bà Tôn khuyên bạn hiền

Tìm cầu Đại Đạo, ông Mã kiếm thầy sáng.(1)

Có bài thơ rằng:

Trời cũng không, đất cũng không

Kiếp người mờ mịt ở bên trong

Nhật cũng không, nguyệt cũng không

Mọc đông lặn tây, ai nên công

Ruộng cũng không, đất cũng không

Đổi thay mấy lượt chủ nhân ông

Vàng cũng không, bạc cũng không

Lúc chết tay còn giữ của không

Con cũng không, vợ cũng không

Suối vàng chín nẻo chẳng tương phùng

Sáng chạy tây, chiều chạy đông

Đời người bận bịu giống con ong

Hút lấy trăm hoa làm mật ngọt

Đắng cay rốt cuộc cũng hoàn không.(2)

Nói về Vương Trùng Dương đến tỉnh Sơn Đông, phủ Đăng Châu, huyện Ninh Hải, giả dạng làm kẻ ăn mày, thực tế là muốn tìm người tu hành.

Vùng tây bắc huyện Ninh Hải có nhà họ Mã, chủ là viên ngoại tên Mã Ngọc. Cha mẹ mất sớm, anh em không có. Ông tự lập gia đình, vợ là Tôn Uyên Trinh. Tôn Uyên Trinh dung mạo đoan trang, tâm tính kín đáo, điềm tĩnh. Bà biết chữ, đọc sách, nghiên cứu chuyện xưa nay, không thích nữ công thêu thùa may vá. Tuy là phận nữ, nhưng có khí khái đàn ông.

Nói chung, hễ Mã viên ngoại không quyết đoán được việc gì thì đều hỏi ý bà. Bà nói nửa câu, hay một lời, ông liền hết nghi ngờ. Bởi vậy ông bà kính trọng nhau như khách, tình cảm đối nhau như thầy như bạn, hiềm nỗi ông bà tuổi đã trung niên mà không con không cái.

Có bài thơ rằng:

Ngày tháng trôi nhanh chẳng đợi đâu

Về đông nước chảy đã bao lâu

Chẳng tin cứ thử soi màu tóc (3)

Xưa mặt tươi non, nay bạc đầu.(4)

Mấy câu này ý nói thời gian qua nhanh như tên bắn, thôi thúc người mau già. Ngày tháng qua lại như thoi đưa, xua tuổi trẻ đi mất.

Vợ chồng Mã viên ngoại tuổi gần bốn mươi mà không con cái. Ngày nọ ông nói với bà rằng: “Hai ta gần tứ tuần mà không người nối dõi, gia tài to lớn này chẳng biết về tay ai?”

Tôn Uyên Trinh đáp:

Tam Hoàng trị nước lâu, Ngũ Đế lập đại công (5)

Nghiêu Thuấn nhường ngôi đế, Đại Vũ mở chín sông (6)

Thành Thang thích Y Doãn, Văn Vương kiếm Thái Công (7)

Ngũ Bá bày mưu kế, Thất Hùng khiến động lòng (8)

Tần Vương gom sáu nước, Hán Sở bỗng tranh hùng (9)

Ngô Ngụy thờ nghiệp Hán, Lưu Bị rước Ngọa Long (10)

Đông Tấn cùng Tây Tấn, sự nghiệp rối bòng bong (11)

Nam Ngụy và Bắc Ngụy, núi sông quá mông lung (12)

Từ Đường Tống đến nay, phú quý có lắm ông (13)

Thử hỏi người đâu đó? Rốt cuộc chỉ là không.(14)

Từ xưa đến nay, hơn vài vạn năm, vua chúa quan tướng hơn mấy ngàn người, rốt cuộc chớp mắt cũng là không. Vợ chồng hai ta, mọi việc trước sau đều phó mặc cho hư không vậy. Xem như trong thiên hạ chưa từng có ta, và xem như cha mẹ chưa từng sinh hai ta.”

Mã Ngọc nghe thấy cười rằng: “Người khác tuy không, nhưng còn con cháu. Hai ta cũng không, mà gốc rễ đứt hết.”

Tôn Uyên Trinh nói: “Cái không này đạt tới không gốc rễ, mới đúng là thái không.”

Có bài thơ rằng:

Không tới tột cùng là thái không

Không kim không cổ tựa hồng mông

Nếu ai hiểu được lý không ấy

Thật đến Linh Sơn gặp Đại Hùng.(15) (16)

Tôn Uyên Trinh lại nói:

“Bàn về việc có con và không con. Có con cũng là không, không con cũng là không. Nghe nói Văn Vương có một trăm con, như nay có mấy người mang họ Cơ của ông ta? (17) Ai là con cháu vạn đời của ông ta? Có mấy người quét dọn mồ mả của ông ta?

Nghe nói Trương Công Nghệ (18) có chín trai hai gái. Quách Tử Nghi (19) bảy trai tám rể. Đậu Yên Sơn năm trai đều đỗ đạt.(20) Lưu Nguyên Phổ (21) có hai trai đều đậu cử nhân. Mấy người đó nhiều vinh hiển, con đàn cháu đống, nhưng nay con cháu ở đâu? Gió thảm mưa sầu, mồ hoang mả lạnh, mây sầu giăng đầy trời, cỏ dại lan khắp đất. Chẳng phải có con hay không con rốt cuộc cũng trở về không? Nấm mộ lẻ loi khó nói là của người không con nối dõi. Thành trì đẹp nguy nga chắc gì là của bọn có con có cháu?

Tôi nghĩ: kiếp người trên đời chỉ vài chục năm mà như trong khoảnh khắc, như cục đá lửa nhá sáng lên rồi tắt, như mộng ảo, như bọt nước, chẳng thật chẳng chân. Nhà lớn ngàn căn, tối ngủ chẳng qua bảy thước nằm.(22) Ruộng tốt vạn khoảnh, ngày ăn chẳng qua ba bữa cơm. Biết bao nhiêu mỹ vị trân hào, vô số kể lụa là gấm vóc, trong nháy mắt quỷ vô thường bước tới,(23) rồi muôn sự đều hết. Vất bỏ bao vinh hoa, không còn hưởng phú quý, dù có vô số tiền bạc cũng không mua được cái sống cái chết. Uổng cho một kiếp làm người.”

Có bài thơ rằng:

Nhân tình thế thái lắm mang vương

Lầm nhận đường mê ấy cố hương

Nay lại xưa qua đều chẳng ở

Thời gian trộn lẫn, mượn soi gương.(24)

Tôn Uyên Trinh lại nói: “Hai ta ở chỗ không mà chẳng không, đi tìm một cái thật mà càng thật, luyện một lần công phu không sinh không diệt, học cách trường sinh bất tử vậy.”

Mã Ngọc nói: “Bà nói sai rồi. Từ xưa tới nay, hễ có sinh thì ắt có tử, sao có cái lý sống lâu không chết? Từ xưa tới nay, hễ có khởi đầu thì phải có kết thúc, sao có người làm việc không dứt?”

Tôn Uyên Trinh nói: “Tôi thường xem sách đạo. Sách có nói đến phép luyện tinh hóa khí, luyện khí hóa thần, luyện thần hoàn hư, khiến cho chân tính thường tồn, linh quang bất diệt. Đó chính là đạo trường sinh vậy. Nếu học được đạo này, thì mình hơn người có con gấp trăm lần.”

Mã Ngọc nói: “Tuy nói vậy, làm sao có thể luyện tinh hóa khí, luyện khí hóa thần, luyện thần hoàn hư, khiến cho chân tính thường tồn, linh quang bất diệt được?”

Tôn Uyên Trinh nói: “Ông phải cầu sư phụ truyền dạy, thì mới đạt được phép mầu đó.”

Mã Ngọc nói: “Tôi bái bà làm thầy cho rồi, để bà dạy công phu cho tôi.”

Tôn Uyên Trinh nói: “Tôi là phụ nữ, chẳng qua biết sơ sơ ít chữ nghĩa, xem qua vài cuốn sách, làm sao hiểu thấu được diệu lý này? Nếu ông thật lòng muốn học đạo, thì phải cầu bái minh sư thôi.”

Mã Ngọc nói: “Học thầy hỏi bạn là chuyện tôi vẫn thích, nhưng người tu đạo phải có căn tu, nếu không có căn tu, thì không thành Tiên, cũng chẳng thành Phật. Cho nên tôi tự xét căn tu mình còn nông cạn, không dám nói hai chữ tu đạo.”

Tôn Uyên Trinh nói:

“Lời ông sai rồi. Làm người trên đời, ai cũng đều có căn. Nếu không căn sao được làm người? Nhưng căn cơ mỗi người khác nhau.

Người căn cơ nông cạn thì sáu căn không vẹn toàn: hoặc mắt không sáng, tai không tỏ, tay chân khuyết tật; hoặc ngây ngô câm điếc; hoặc không vợ, không chồng, không con, mồ côi; hoặc nghèo hèn hạ tiện. Đó là người căn cơ nông cạn vậy.

Còn người căn cơ sâu dày thì: hoặc quý hiển làm thiên tử, giàu có bốn biển; hoặc ở ngôi cao trọng làm tể tướng cai quản muôn dân; hoặc làm quan tiếng tăm vinh hoa; hoặc nhà cửa giàu sang sung túc, vui hưởng ruộng vườn; sáu căn hoàn chỉnh: tai mắt sáng tỏ, tâm tính thiện lương, khí chất hiền hòa. Đó là người căn cơ sâu dày vậy.

Cái mà đời xem trọng là phú quý. Người phú quý so với người tầm thường, thì căn cơ sâu dày hơn. Nếu họ biết làm chuyện giúp người lợi vật, thì căn cơ còn sâu dày hơn nữa, muốn thành Tiên thành Phật, hay thành Thánh Hiền, đều có thể được.

Do đó phải xem căn cơ là cái tùy thời tăng bổ, không thể xem là một cái bẩm sinh cố định. Nếu căn cơ là cái từ kiếp trước mang tới, sao lại buồn là kiếp sau không mang theo được? Ví như cái núi, càng đắp càng lớn, càng đắp càng cao.

Chớ nói hai ta không có căn cơ. Nếu không có căn cơ, sao hưởng thụ nhà cửa ruộng vườn lớn như thế? Cho đến tôi tớ trong nhà, mình gọi một tiếng, chúng vâng dạ trăm tiếng. Như thế mà xem, mình cũng là người có căn cơ lớn rồi vậy.”

Mã Ngọc là người mộ đạo, chẳng qua nhất thời mê muội. Nay nghe vợ phân tích rõ ràng, nghĩa lý phân minh, ông chợt đại ngộ, bèn đứng dậy cảm tạ: “Nhờ bà chỉ bảo, tôi mở mang ra lắm. Nhưng chẳng biết sư phụ ở đâu mà cầu bái?”

Tôn Uyên Trinh nói: “Việc này không khó. Tôi thường thấy một ông cụ tay chống gậy trúc, mang cái cái bầu bằng sắt, thần khí mạnh mẽ, ánh mắt sáng rực, sắc mặt hồng hào. Ông xin ăn quanh thôn ta, hơn mấy năm mà dung nhan ít đổi, chẳng thấy già yếu. Tôi thấy ông cụ này ắt là có đạo. Đợi chừng nào ông cụ tới, ta tiếp đón vào nhà phụng dưỡng, rồi từ từ lạy xin học diệu lý.”

Mã Ngọc nói: “Mình có nhà cửa vườn tược rất lớn, phải làm việc kính người già, thương người nghèo, chẳng kể là người có đạo hay không có đạo. Rước ông vô nhà, ông ăn chẳng bao nhiêu, mặc cũng chẳng bao nhiêu. Để ngày mai tôi đi hỏi xem sao.”

Tôn Uyên Trinh nói: “Tu sớm một ngày, thì giải thoát sớm một ngày. Việc này chẳng nên chậm trễ.”

* * * * *

Nói về Vương Trùng Dương từ khi tới huyện Ninh Hải, đã chờ đợi mấy năm rồi. Thời gian này ông luyện huyền công tới mức tinh vi, tới chỗ linh hoạt, biết được chuyện quá khứ vị lai, hiểu thấu việc quỷ thần, có đủ phép thần thông, trí huệ viên minh, và hiểu rằng việc độ Thất Chân phải khởi đầu từ vợ chồng Mã viên ngoại. Thật là hợp với lời dạy của Chung Ly Lão Tổ: “Gặp Mã thì hưng.”

Vì thế Vương Trùng Dương loanh quanh qua lại chốn này, không xa gia trang Mã viên ngoại lắm. Như thế mấy năm cũng đã thấy mặt Mã viên ngoại vài lần, biết ông có đức tính lớn; cũng thấy mặt Tôn Uyên Trinh đôi lần, biết bà có trí huệ sâu. Ông cũng muốn tới khai thị cho hai người một lần. Nhưng lại nghĩ: Thầy thuốc chẳng nên tự tới gõ cửa người ta; đạo pháp chẳng nên truyền dạy dể duôi cho đời. Nếu họ không tới cầu khẩn, chí tâm học hỏi, thì không thể nói gì.

Vì Vương Trùng Dương hành khất ở chốn này mấy năm, ai nấy đều biết ông, đều xem ông là ông lão cô độc từ nơi xa tới, không ai nương tựa, bần cùng, xin ăn chốn này. Nào ai biết được ông là Thần Tiên, là Chân Nhân? Chỉ có Tôn Uyên Trinh là bậc kỳ nữ trong thiên hạ, là bậc dị nhân nhất trên đời, vốn tinh mắt nhìn người biết ai tốt ai xấu, biết ai phàm ai thánh. Bà biết ông lão cô độc từ nơi xa tới, không ai nương tựa, bần cùng xin ăn, chính là một vị Chân Tiên, nên bà nói với chồng, ý muốn mời ông cụ về nhà phụng dưỡng, để cầu đạo. Các vị khác trong Thất Chân cũng từ đó mà tiếp nối. Cho nên bàn về công phu tu hành của Thất Chân, thì phải kể Tôn Uyên Trinh là thứ nhất.

Có bài thơ rằng:

Trí huệ sinh ra vốn khác thường

Thần tiên đến xóm biết tinh tường

Uyên Trinh nhãn lực nếu không giỏi

Tông phái Thất Chân há tỏa hương.(25)

Nói về Mã Ngọc, nghe vợ nói rồi, bèn bước ra dặn người giữ cửa: “Nếu thấy ông cụ mang bầu sắt tới, phải gấp báo ta biết nhé.”

Người giữ cửa liền vâng vâng dạ dạ.

Ngày nọ Mã Ngọc đang ngồi ở tiền sảnh, chợt thấy người giữ cửa chạy vào báo tin ông cụ mang bầu sắt vừa tới. Mã Ngọc vội vàng bước ra đón tiếp. Đó cũng là đạo vận của Vương Trùng Dương đến. Thật ứng hợp với lời Chung Ly Lão Tổ nói trước đây: “Tự nhiên có người tới tìm ngươi.”

Chẳng biết Mã Ngọc tiếp đón ông lão rồi sẽ ra sao? Hồi sau sẽ phân giải.

Quả thật:

Thần tiên cũng phải đợi thời cơ

Thời vận chẳng đến, đạo chẳng hành.(26)

CHÚ THÍCH:

談真空孫氏誨夫主 — Đàm chân không Tôn thị hối phu chủ

求大道馬鈺訪明師 — Cầu Đại Đạo Mã Ngọc phỏng minh sư.

天也空, 地也空 — Thiên dã không, địa dã không

人生渺渺在其中 — Nhân sinh miểu miểu tại kỳ trung

日也空, 月也空 — Nhật dã không, nguyệt dã không

東升西墜為誰功 — Đông thăng tây trụy vi thùy công

田也空, 地也空 — Điền dã không, địa dã không

換了多少主人翁 — Hoán liễu đa thiểu chủ nhân ông

金也空, 銀也空 — Kim dã không, ngân dã không

死後何曾在手中 — Tử hậu hà tằng tại thủ trung

妻也空, 子也空 — Thê dã không, tử dã không

黃泉路上不相逢 — Hoàng tuyền lộ thượng bất tương phùng

朝走西, 暮走東 — Triêu tẩu tây, mộ tẩu đông

人生猶如採花蜂 — Nhân sinh do như thái hoa phong

採得百花成蜜後 — Thái đắc bách hoa thành mật hậu

到頭辛苦一場空 — Đáo đầu tân khổ nhất trường không.

3. Bài Tương Tiến Tửu của Lý Bạch (701-762): Anh thấy chăng gương sáng nhà cao thương tóc bạc. Sáng như tơ xanh, chiều thành tuyết trắng. 君不見高堂明鏡悲白髮, 朝如青絲暮成雪. Quân bất kiến cao đường minh kính bi bạch phát. Triêu như thanh ti mộ thành tuyết.

迅速光陰不可留 — Tấn tốc quang âm bất khả lưu

年年只見水東流 — Niên niên chỉ kiến thủy đông lưu

不信試把青絲照 — Bất tín thí bả thanh ti chiếu

昔日朱顏今白頭 — Tích nhật chu nhan kim bạch đầu.

5. Tam Hoàng gồm Phục Hy, Thần Nông, Hoàng Đế.

Ngũ Đế gồm Thái Hạo, Viêm Đế, Hoàng Đế, Thiếu Hạo, Chuyên Húc.

6. Vũ: Đại Vũ, con ông Cổn. Ông Cổn trị thủy thất bại, bị vua Thuấn giết. Con là Vũ trị thủy thành công. Vua Thuấn nhường ngôi, Đại Vũ sáng lập nhà Hạ.

7. Thành Thang: sáng lập nhà Thương.

Y Doãn: tướng của Thành Thang, nhiếp chính cho ấu vương Thái Giáp (cháu nội Thành Thang), dạy dỗ Thái Giáp thành người hiền đức, nối ngôi Thành Thang.

Văn Vương: Cơ Xương, hiệu Tây Bá, sáng lập nhà Chu.

Thái Công: Khương Thái Công, Khương Tử Nha, Lã Vọng.

8. Ngũ Bá gồm Tề Tuyên Vương, Tấn Văn Công, Tống Tương Công, Sở Trang Vương, Tần Mục Công.

Thất Hùng: đầu thời Chiến Quốc, gồm bảy bảy nước Hàn, Ngụy, Triệu, Tề, Yên, Sở, Tần tranh hùng, cuối cùng Tần diệt sáu nước, thống nhất Trung Quốc (221 trước Công Nguyên).

9. Doanh Tần: Tần Doanh Chính, năm 221 trước Công Nguyên thôn tính sáu nước, thống nhất Trung Quốc, xưng Tần Thủy Hoàng Đế.

Hán Sở tranh hùng: sau khi nhà Tần (221-206 trước Công Nguyên) sụp đổ, Lưu Bang và Hạng Vũ (tự xưng Tây Sở Bá Vương) nổi lên. Lưu Bang thắng, sáng lập nhà Hán (206 trước Công Nguyên – 220 Công Nguyên).

10. Khi nhà Hán sụp đổ, Trung Quốc chia ba: Ngụy (220-265), Thục (221-263), Ngô (222-280).

Ngọa Long (rồng nằm): Khổng Minh.

11. Tây Tấn (265-316), Đông Tấn (317-420).

12. Thời Nam Bắc Triều. Nam Triều có các đời: Tống (420-479), Tề (479-502), Lương (502-557), Trần (557-589). Bắc Triều có các đời: Bắc Ngụy (386-534), Đông Ngụy (534-550), Bắc Tề (550-577), Tây Ngụy (535-557), Bắc Chu (557-581). Theo sử thì không có đời Nam Ngụy.

13. Đường (618-907), Tống (960-1279), Kim (1115-1234).

14.

三皇治世久, 五帝建大功 — Tam Hoàng trị thế cửu, Ngũ Đế kiến đại công

堯舜相揖遜, 禹疏九河通 — Nghiêu Thuấn tương ấp tốn, Vũ sơ cửu hà thông

成湯聘伊尹, 文王訪太公 — Thành Thang sính Y Doãn, Văn Vương phỏng Thái Công

五霸展謀略, 七雄使心胸 — Ngũ Bá triển mưu lược, Thất Hùng sử tâm hung

贏秦吞六國, 楚漢兩爭雄 — Doanh Tần thôn lục quốc, Sở Hán lưỡng tranh hùng

吳魏事漢鼎, 劉備請臥龍 — Ngô Ngụy sự Hán đỉnh, Lưu Bị thỉnh Ngọa Long

東晉與西晉, 事業杳無蹤 — Đông Tấn dữ Tây Tấn, sự nghiệp yểu vô tung

南魏與北魏, 江山屬朦朧 — Nam Ngụy dữ Bắc Ngụy, giang sơn thuộc mông lung

唐宋到於今, 許多富貴翁 — Đường Tống đáo ư kim, hứa đa phú quý ông

試問人何在? 總是一場空. — Thí vấn nhân hà tại? Tổng thị nhất trường không.

15. Linh Sơn: nơi Phật ngự.

Đại Hùng: ngụ ý là Phật Tổ. Điện thờ Phật Thích Ca là Đại Hùng Bửu Điện. Kẻ tự chiến thắng chính mình, vượt lên lục dục thất tình để thành chánh quả còn khó hơn chiến thắng muôn vạn tinh binh. Vì thế gọi Phật là Đại Hùng.

16.

空到極時為太空 — Không đáo cực thời vi thái không

無今無古似洪濛 — Vô kim vô cổ tự hồng mông

若人識得太空理 — Nhược nhân thức đắc thái không lý

真到靈山睹大雄 — Chân đáo Linh Sơn đổ Đại Hùng.

17. Văn Vương họ là Cơ, tên là Xương, sáng lập nhà Chu.

18. Trương Công Nghệ (578-676) dạy con nghiêm và có phương pháp.

19. Quách Tử Nghi (697-781) là danh tướng đời Đường.

20. Bản chữ Hán: ngũ quế liên phương, nghĩa là năm cành quế đều tỏa hương thơm. Ngày xưa thi đậu gọi là bẻ quế, vin cành quế. Văn Xương Đế Quân trông coi việc thi cử, điện của Ngài có tên Quế Hương (Quế Hương nội điện, Văn Thỉ thượng cung…). Gia đình họ Đậu ở Yên Sơn có năm con trai đỗ đạt.

21. Lưu Nguyên Phổ sinh đôi được hai quý tử.

22. Thước tàu (xích 尺), tương đương 0,33 mét.

23. Quỷ vô thường: Cũng gọi vô thường đại quỷ, ám chỉ cái chết. Có câu: Vô thường đại quỷ bất kỳ nhi đáo. 無常大鬼不期而到. (Cái chết không hẹn mà đến, ta có thể chết bất kỳ lúc nào.)

24.

經營世故日忙忙 — Kinh doanh thế cố nhật mang mang

錯認迷途是本鄉 — Thác nhận mê đồ thị bản hương

古往今來皆不在 — Cổ vãng kim lai giai bất tại

無非借鏡混時光 — Vô phi tá kính hỗn thời quang.

25.

生成智慧原非常 — Sinh thành trí huệ nguyên phi thường

識得神仙到此方 — Thức đắc thần tiên đáo thử phương

不是淵貞眼力好 — Bất thị Uyên Trinh nhãn lực hảo

七真宗派怎流芳 — Thất Chân tông phái chẩm lưu phương.

26.

神仙也要等時來 — Thần tiên dã yếu đẳng thời lai

時運不來道不行 — Thời vận bất lai đạo bất hành.